6. Türkiye Sermaye Piyasaları Kongresi ‘Karbon Nötr’ olarak gerçekleştirildi

Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği (TSPB) tarafından bu yıl altıncısı gerçekleştirilen Türkiye Sermaye Piyasaları Kongresi, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yazılı bildirisinin akabinde Hazine ve Maliye Bakanı

Dr. Nureddin Nebati’nin açılış konuşmalarıyla başladı.

‘Finansın Ötesi: Dünyanın Geleceğine Yatırım’ temasıyla ‘Karbon Nötr’ olarak gerçekleştirilen 6. Türkiye Sermaye Piyasaları Kongresi’nde 15 panelin yanı sıra 15 farklı başlıkta eğitim programında yurtdışından ve ülkemizden 100’e yakın uzman, akademisyen, kamu idaresi, sivil toplum örgütü ve gerçek kesim temsilcileri bilgi ve tecrübelerini paylaştı.

Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği’nin (TSPB) klasikleşen Türkiye Sermaye Piyasaları Kongresi’nin altıncısı 1 Aralık 2022 tarihinde İstanbul’da gerçekleştirildi. Kongre, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yazılı iletisinin okunmasıyla başladı. T.C Hazine ve Maliye Bakanı Dr. Nureddin Nebati, Sermaye Piyasası Şurası Lideri İbrahim Ömer Gönül, Borsa İstanbul Genel Müdürü Korkmaz Ergun ve TSPB İdare Heyeti Lideri İbrahim Öztop’un açılış konuşmalarıyla devam etti.

‘Finansın Ötesi: Dünyanın Geleceğine Yatırım’ temasıyla düzenlenen 6. Türkiye Sermaye Piyasaları Kongresi’nde, iklim krizi ve dijitalleşme nedeniyle yaşanan ikiz değişimin dünya ve Türkiye’nin geleceğini nasıl şekillendireceği konusu; “Sürdürülebilir Finansın Geleceği”, “Dijital Finansın Geleceği”, “Ekonomi ve Sermaye Piyasalarının Geleceği” olmak üzere üç başlık altında ele alındı. Her bir başlık altında 5’er panel olmak üzere eşzamanlı olarak toplamda 15 panel gerçekleştirildi. Panellerin yanı sıra gerçek kesimden, yatırımcılara, başta üniversite öğrencileri olmak üzere gençlere yönelik farklı mevzularda 15 eğitim düzenlendi.

TSPB, kongre nedeniyle ortaya çıkan karbon emisyonunu sürdürülebilirlik sponsorları tarafından hesaplatıp, ikinci taraf görüşü olarak doğrulattıktan sonra sera gazı karşılığında Gold Standart tarafından sertifikalandırılmış karbon kredisi alarak karbon salımlarının denkleştirilmesi ile yeşil bir kongre gerçekleştirmeyi hedefledi. Bu gaye doğrultusunda 6. Türkiye Sermaye Piyasaları Kongresi, Türkiye’nin iklim değişikliği hareket planı çerçevesinde yeni periyotta ülkemizin net sıfır emisyon maksatlarına ulaşmasına katkıda bulunmak gayesiyle “Karbon Nötr Kongre” olarak gerçekleştirildi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’dan Kongre’ye yazılı mesaj

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Kongre’nin açılışına gönderdiği yazılı iletisinde şunları söyledi:

“Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği’nin değerli yöneticileri, Sermaye Piyasası Konseyimizin bedelli mensupları, sizleri en kalbi hislerimle, hürmetle, muhabbetle selamlıyorum. Nazik davetiniz için teşekkür ediyor, Türkiye Sermaye Piyasaları Kongresi’nin 6’ncısının ülkemiz, milletimiz, ekonomimiz ve tüm yatırımcılarımız için hayırlara vesile olmasını diliyorum. Yurt dışından Kongreyi teşrif eden konuklarımıza, ülkemize ve hoş İstanbul’umuza güzel geldiniz diyorum. “Finansın Ötesi: Dünyanın Geleceğine Yatırım” temasıyla düzenlenen Kongreye katkı sunacak herkese şimdiden teşekkür ediyorum. Medeniyetlerin, kültürlerin ve kıtaların kavşak noktası İstanbul’umuzu, global finansın da merkezlerinden biri yapma irademizi hala koruyoruz. İktisatta, diplomaside, ticarette, turizmde, ulaşımda ve daha pek çok alanda attığımız adımlarla bu gayemize hakikat emin adımlarla ilerliyoruz. Sermaye piyasaları konusunda artık bir marka haline gelen Kongrenin, bizlere bu çabalarımızda manalı katkı vereceğine inanıyorum.

Küresel koronavirüs salgınının ve akabinde yakın coğrafyamızda yaşanan sıcak çatışmaların Türkiye’yi farklı bir pozisyona taşıdığını görüyoruz. Güçlü sıhhat altyapısı, üretim gücü, süratli toparlanma kabiliyeti ve daha pek çok avantajıyla ülkemiz, son yılların yükselen yıldızlarından biri olmuştur. Ukrayna-Rusya krizinin birinci günlerinden itibaren muvaffakiyetle sürdürdüğümüz istikrarlı ve uzlaştırıcı siyasetler, Türkiye’nin oyun kurucu rolünü daha da pekiştirmiştir. Yabancı yatırımcıların, sermaye piyasalarımız dâhil ülkemize yönelik artan ilgisi, Türk iktisadına ve diplomasisine duyulan itimadın tezahürüdür. Kimi kendini bilmezlerin sermaye piyasalarımızı amaç alan bahtsız ve arka niyetli açıklamaları, bu gerçeği asla değiştirmeyecektir. Türkiye, 21’inci asra damga vuracak bir vizyonla her alanda yazdığı muvaffakiyet kıssalarına yenilerini eklemeyi sürdürecektir. 2 Sermaye piyasalarımızın da Türk ekonomisindeki bu dinamizmden olumlu etkilenerek, büyüme seyahatini devam ettireceğine inanıyorum. Türkiye’ye güvenen, ülkemize yatırım yapan, Türk iktisadının aydınlık geleceğine itimat eden tüm yatırımcılara kapımızın da gönlümüzün de açık olduğunu tekrar tabir etmek istiyorum. Bu niyetlerle bir kere daha Kongrenin başarılı geçmesini diliyor, icrasına misyon alanlara teşekkür ediyor, sizlere sevgilerimi, hürmetlerimi sunuyorum. Sağlıcakla kalın.”

Karbon Nötr Kongreye teşekkür

T.C Hazine ve Maliye Bakanı Dr. Nureddin Nebati 6. Türkiye Sermaye Piyasaları Kongresi’nin açılışında yaptığı konuşmada, sermaye piyasaları için artık klâsik bir nitelik kazanan kongrenin, kesimin en büyük aktifliği haline geldiğini belirterek, aktifliğin, çok geniş bir yelpazede ilgili tüm paydaşları bir ortaya getirdiğini söyledi. Nebati, bu yıl karbon nötr bir kongre düzenleyerek sürdürülebilirlik ismine bir prensip imza atan ve Türkiye’nin net sıfır emisyon amaçlarına ulaşmasına katkıda bulunmayı amaçlayan TSPB’ye teşekkür etti.

Sermaye piyasalarının ‘Türkiye İktisat Modeli’ açısından değerinden bahseden Bakan Nebati, model kapsamında uzun vadeli gayelerini adım adım gerçekleştirmeye devam ettiklerini, katma kıymeti yüksek ve ihracata bahis eserlerin yurt içinde üretiminin teşvik edilmesi, savunma endüstrinin güçlendirilmesi, güçte üretim kapasitesini artıracak projelere yük verilmesi ve yeşil kalkınma atılımı üzere adımların ülkenin potansiyelini her geçen gün daha fazla açığa çıkarmasını sağladığını anlattı.

Nebati, bu sürecin en değerli sacayaklarından birisisinin de finansal sistem olduğunu söz ederek, “Finansal sistemin fonlama gereksinimi ve likiditesi, ekonomik yapının sağlıklı bir halde işleyebilmesi için hayati değer taşıyor. Şirketlerimizin karlı ve verimli iş planlarının uygun biçimde fonlanabilmesi için finansal sistemin güçlü bir kapasiteye ve eser çeşitliliğine sahip olması gerekiyor” diye konuştu.

“Salgın sonrası güçlü büyüyen ülkelerden olmayı sürdürüyoruz”

Bakan Nebati, bir yandan global ölçekte içinden geçilen sancılı süreçlere şahitlik ederken, bir yandan da çok önemli paradigma değişimlerine şahit olduklarını belirterek, global salgınla birlikte yaşanan değişimlerden bahsetti. Aldıkları önlemler sayesinde tüm dünya aksiliklerle boğuşurken geçen yıl yüzde 11,4 ile son 50 yılın en süratli büyümesini gerçekleştirdiklerini söz eden Nebati, “2022 yılının birinci 9 aylık devrinde de yüzde 6,2’lik güçlü bir büyüme kaydetmeyi başardık. Böylelikle, Kovid-19 salgını sonrasında güçlü büyüme kaydeden ülkelerden biri olmaya devam ediyoruz” dedi.

Bakan Nebati, içinden geçilen şiddetli süreçte tüm dünyada enflasyon oranlarının rekor yüksek düzeylere ulaştığına değinerek, “Ardı gerisine gerçekleştirilen faiz artışları, bugün dünyayı süratle resesyona yanlışsız sürüklemiştir. Fakat biz, bu süreçte kararlılıkla uyguladığımız Türkiye İktisat Modelimizle yatırım ve üretimden taviz vermeden, istihdam ve ihracatta artışlar sağlayarak emin adımlarla ilerlemeye devam ediyoruz” açıklamasında bulundu.

“Katılım Finans Kanunu çalışmalarını kısa müddet içerisinde tamamlayacağız”

Hazine ve Maliye Bakanı Nebati, sermaye piyasaları kapsamında atılan adımlardan bahsederek, hem yatırımcıların bilinçlendirilmesi hem de sermaye piyasasında uzun vadeli bir perspektifin oluşturulması gayesiyle tüm sermaye piyasası kurumlar ve ilgili paydaşlarla daha fazla iş birliği içerisinde olmaya ehemmiyet verdiklerini söyledi.

Türkiye’nin faizsiz finans alanında kıymetli bir üs haline dönüşmesi gayeleri doğrultusunda İştirak Finans Kanunu çalışmalarını kısa müddet içerisinde tamamlayacaklarını lisana getiren Nebati, “Bu sayede, bir yandan finansal eser yelpazemizi genişletirken bir yandan da iştirak finans sistemimizi sağlam bir yasal yere oturtmuş olacağız” diye konuştu.

Nebati, şirketlerin de sermaye piyasalarını yalnızca tek bir esere yahut tek bir finansman modeline odaklı bir mecra olarak görmemesi gerektiğini kaydederek, kelamlarını şöyle sürdürdü: “Aksine; şirketlerimizin erken kademe kuruluş devirlerinden, büyüme ve olgunluk periyotlarına kadar tüm evrelerde sermaye piyasalarından en güzel halde faydalanabilmelerini dilek ediyor ve buna karşılık verebilecek bir eser yelpazesiyle çağdaş finansman modelleri oluşturuyoruz. Bu kapsamda; kitle fonlamasından, teşebbüs sermayesi yatırım fonlarına ve iştiraklerine; halka arzlardan, projeye dayalı menkul değerlere; menkul kıymetleştirme uygulamalarından gayrimenkul sertifikasına kadar her ölçekteki şirket ve projenin öz kaynak ya da borçlanma araçları yoluyla fonlama sağlayabileceği bir sermaye piyasası ekosistemini oluşturduk. Önümüzdeki devirde de bu ekosistemi geliştirerek sermaye piyasalarındaki derinliği ve eser çeşitliliğini artırmaya devam edeceğiz.”

Nebati, Darphane Altın Sertifikası’nın tanıtımını geçen hafta gerçekleştirerek Borsa İstanbul nezdinde ihracını sağladıklarını, bu ihraçla 5 ton altın karşılığı 500 milyon adet sertifikanın yatırımcılara sunulduğunu anımsattı.

“Borsa İstanbul global ölçekte benzerlerinden müspet ayrışıyor”

Bakan Nebati, sermaye piyasalarının büyümesini halka arzlarla sürdürdüğünü belirterek, “Kasım ayı prestijiyle 33 şirket toplam 14,2 milyar liralık halka arz gerçekleştirmiştir. Son 2 yıldaki halka arzlarla birlikte borsamızda süreç gören şirket sayısı da 482’ye ulaşmıştır. Piyasa derinliğinin göstergesi olan süreç hacmi açısından Borsa İstanbul’un global ölçekte dikkat çeken bir borsa olduğunu ve benzerlerinden olumlu ayrıştığını biliyoruz” formunda konuştu.

Borsa İstanbul’da süreç gören şirketlerin piyasa pahasının GSYH’ye oranının uzun yıllardır yüzde 20-30 ortasında dalgalandığını, bu sayının gelişmekte olan ülkelerde yaklaşık yüzde 60 civarında olduğunu lisana getiren Nebati, “Hem birinci halka arzlar yoluyla, hem de bedelli sermaye artırımları ve ikincil halka arzlarla bu oranın ülkemizde de artırılması için borsada süreç gören şirketlerin nitelik ve niceliğinin artırılması kıymet kazanıyor” tabirini kullandı.

Nebati, sermaye piyasalarının bugün, halka arzların yanında borçlanma araçları yoluyla da şirketlere finansman sağlama konusunda değerli bir alternatif mecra haline geldiğini, sermaye piyasalarından uzun vadeli fon talep eden şirketlere yatırımcıların ilgisinin değerli seviyede arttığını gözlemlediklerini anlattı.

“Pay piyasasındaki yatırımcı sayısı 3,3 milyon düzeyine ulaştı”

Hazine ve Maliye Bakanı Nebati, mevcut tasarrufların sermaye piyasalarına yönelmesi konusunda son 2 yıldır sevindirici gelişmeler yaşandığını, vatandaşların sermaye piyasalarına ait farkındalıklarının ve ilgilerinin giderek arttığını kaydederek, “Uzun yıllar boyunca hisse piyasasındaki yatırımcı sayısı 1 milyon kişi civarında iken, son periyotta bu sayı 3,3 milyon düzeyine ulaşmıştır” diye konuştu.

Finansal okuryazarlık konusuna verdikleri kıymete işaret eden Nebati, “Bu bakımdan, finansal okuryazarlığın erken yaşlarda kazandırılması, yeni yatırımcılara daha ağır bilgilendirme yapılması, çevrimiçi fiyatsız eğitimlerin sağlanması ve profesyonel dayanakların daha uygun maliyetlerle sunulabilmesi temel önceliklerimiz ortasında yer alıyor. Bu kapsamda; piyasadaki tüm paydaşların iştirakiyle önümüzdeki periyotta bütüncül bir finansal eğitim portalını hayata geçirmeyi planlıyoruz. Böylelikle, her yaştan yatırımcılarımız muteber bilgiye basitçe erişerek finansal okuryazarlık yetkinliklerini artırma imkânına kavuşmuş olacaklar” açıklamasında bulundu.

Nebati, yurtiçi tasarruf oranının hem kamu hem de özel kesim tarafından artırılarak 2025’te yüzde 32,6’ya yükseltilmesini hedeflediklerini kaydederek, bu amaçlara ulaşabilmek için ferdi emeklilik sistemine özel değer verdiklerini vurguladı.

Attıkları adımlar sayesinde emeklilik yatırım fonlarının büyüklüğünün 395 milyar TL’ye yükseldiğini söz eden Nebati, bu fonlardaki güçlü büyüme performansını destekleyerek sermaye piyasaları için kalıcı bir kaynak haline getirmeyi hedeflediklerini anlattı.

Nebati, yatırım fonlarına ilginin her geçen gün artmaya devam ettiğini kaydederek, “Bu ilgi sayesinde menkul değer yatırım fonlarının büyüklüğü 565 milyar liraya ulaşmıştır. Menkul değer yatırım fonları ve emeklilik yatırım fonlarındaki tasarruf seviyesinin toplamda neredeyse 1 trilyon lira hududuna dayanmış olması, ülkemizde yerli kurumsal yatırımcı tabanının oluşmaya başladığını açıkça gösteriyor” formunda konuştu.

“Dünya siyasetinde stratejik bir aktör pozisyonuna gelmiş güçlü bir Türkiye var”

Bakan Nebati, Türkiye’de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın liderliğinde son 20 yılda yapılan yatırımlardan bahsederek, bugün mega altyapı projelerini büyük oranda tamamlamış, savunma endüstrisindeki yerlilik oranını yüzde 20’lerden yüzde 80’lere taşımış, dünya siyasetinde stratejik bir aktör pozisyonuna gelmiş güçlü bir Türkiye’nin bulunduğunu söyledi.

Artık vaktin Türkiye Yüzyılı’nı inşa etme vakti olduğunu lisana getiren Nebati, bu yolda karşıların türlü sıkıntıların çıkacağını yahut çıkartılmak için çeşitli mahfiller tarafından özel eforlar sarf edileceğini bildirdi.

Nebati, “Ancak bizler, 20 yıl boyunca, nasıl ki her zorluğu aşmasını ve her krizi bir kalkınma fırsatına çevirmeyi başardıysak; daima birlikte yeniden tıpkı anlayışla ilerlemeye devam edeceğiz” tabirini kullandı.

Bakan Nebati, “Türkiye Yüzyılı’nın inşasında, sermaye piyasalarımızın her geçen gün gelişmesi için çaba gösteren sizlerin de kıymetli roller ifa edeceğinize inancım tamdır. Hesabınızı, kitabınızı Türkiye Yüzyılı’na, büyüyen Türkiye’ye, gaye ülke Türkiye’ye nazaran yapın. Zihinsel dünyanızı lütfen değiştirin. Her türlü potansiyeli taşımaya hazırız. Kâfi ki inanalım. İnandığımız andan itibaren bütün sıkıntıların üstesinden geliyoruz” açıklamasında bulundu.

Açılış konuşmalarının akabinde Bakan Nebati’ye tohum sertifikası ve günün anısına çeşitli armağanlar takdim edildi.

Halka arzlardaki artışla günlük ortalama süreç hacmi 100 milyar TL’nin üzerine çıktı

Kongrenin açılışında konuşan SPK Lideri İbrahim Ömer Gönül, sermaye piyasasının son devirde kıymetli bir ivme kazanarak yıllardır ulaşmak istedikleri düzeylere yaklaştığını belirtti. Gönül, uzun yıllardır 1 milyon civarında seyreden yatırımcı sayısının son vakitlerde 3,5 milyona yaklaştırdıklarını tabir ederek, halka arzlardaki artışın günlük ortalama süreç hacimlerinin 100 milyar TL’nin üzerine çıkmasına sebep olduğunu söyledi.

Bununla birlikte, bu ilgiyi sürdürülebilir hale getirmek, sermaye piyasasını bu düzeyde tutabilmek ve daha ileri taşıyabilmek için tüm dalın eskisinden daha fazla gayret göstermesi gerektiğini vurgulayan Gönül, şunları kaydetti: “Geçtiğimiz yıl olduğu üzere bu yıl da şirketlerimizin halka arzlara ilgisi devam etmektedir. 2022 yılında kasım ayının sonuna kadar 33 şirketin halka arzını gerçekleştirerek 14 milyar TL’nin üzerinde bir kaynak sağladık. Yılsonuna kadar halka arzlar devam edecek. Önümüzdeki periyotta de bu ilginin devam etmesini bekliyoruz. Son devirde yatırım harcamaları artan şirketlerin uzun vadeli finansmana daha çok muhtaçlığı olduğunu gözlemliyoruz. Uzun vadeli finansmanın en uygun finanse edilme yollarından birisinin de şirketler için halka arz yolu olduğunu tekrar vurgulamak istiyorum. Bu yıl borsada süreç gören şirketler tarafından öz kaynakla finansman sağlama prosedürü olan bedelli sermaye artırımları yoluyla da şirketlere 35 milyar TL kaynak sağladık. Bu sayede birinci kez halka arz olan şirketlerin yanında hâlihazırda hisseleri borsada süreç görmekte olan şirketlerin de sermaye piyasaları tarafından kaynak sağlamasının önünü açtık.”

“Alternatif yatırım fonlarının kısa müddette 52 milyar TL büyüklüğe ulaşması sermaye piyasası ismine sevindirici”

Gönül, sermaye piyasasının öbür değerli enstrümanlarının, özel bölüm borçlanma fonları olduğuna işaret ederek, “Öz kaynak yoluyla finansman sermaye piyasasına has bir imkân iken, borçlanma araçları ve kira sertifikaları şirketler için banka kredilerinden daha ucuz bir kaynak sağlamaktadır. Şirketlerimiz tarafından 2022 yılının kasım ayı sonuna kadar yaklaşık 402 milyar TL’lik borçlanma aracı ve kira sertifikası ihracı gerçekleşmiştir” dedi.

Sermaye piyasasının derinliğinin artması için yatırım fonlarının büyümesine de epeyce kıymet verdiklerini söz eden Gönül, “2022 yılı bu açıdan kıymetli bir yıl olmuştur. Kasım ayı prestijiyle menkul değer yatırım fonları ve emeklilik yatırım fonlarındaki tasarruf seviyesi 960 milyar TL’yi bulmuştur. Ayrıyeten portföy idare şirketleri tarafından yönetilen fonların toplam büyüklüğü de 1,2 trilyon TL’yi aştı” diye konuştu.

Gönül, bu fonların yanında son yıllarda dünyada öne çıkan ve alternatif yatırım fonları olarak isimlendirilen teşebbüs sermayesi yatırım fonları ve gayrimenkul yatırım fonlarının da misal formda değerli gelişmeler kaydettiğine dikkati çekerek, “Girişim sermayesi yatırım fonlarının sayısı 134’e, fon toplam bedeli ise 30 milyar TL’yi aştı. Gayrimenkul yatırım fonlarının ise sayısı 119’a ulaşırken, toplam büyüklüğü ise 22 milyar TL’yi aşmış durumda” dedi. SPK Lideri Gönül, 2014 yılından itibaren ülke mevzuatına kazandırılan alternatif yatırım fonlarının yapılan yasal değişiklikler sonrası kısa müddette 52 milyar TL büyüklüğe ulaşmasının sermaye piyasası ismine sevindirici bir gelişme olduğunu belirtti.

“Finansal okuryazarlık, önümüzdeki periyotta de Konseyimizin en çok kıymet verdiği mevzulardan biri olacak”

Gönül, seçtikleri temayla sürdürülebilirlik konusunda farkındalık yaratan ve bu mevzuda katkı sağlayan TSPB’ye teşekkürlerini ileterek, sürdürülebilirliğin, SPK olarak üzerinde kıymetle durdukları ve gelecekte daha da kıymet kazanacağını tespit ettikleri bahislerden olduğunu söyledi.

İklim finansmanının, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi’nin en kıymetli ögelerinden biri olduğuna değinen Gönül, kelamlarını şöyle sürdürdü: “İklim değişikliğini azaltmak ve bu değişime ahenk sağlamak için yapılacakların finansmanında sermaye piyasalarından yararlanmanın çok değerli olduğu kanaatindeyiz. Biz bu hususta SPK olarak 2022’de Yeşil Borçlanma Aracı, Sürdürülebilir Borçlanma Aracı, Yeşil ve Sürdürülebilir Kira Sertifikaları için bir rehber yayımladık. IOSCO’nun unsurlarını baz alan Rehber ile bu araçların ihraçlarının milletlerarası finansal piyasalardaki en yeterli uygulamalardan biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Bilhassa son 3 yılda yenilenebilir güç alanında faaliyet gösteren şirketlerimizin halka arzlara gösterdiği talebi de hayli kıymetli bir gelişme olarak görüyoruz. Ülkemizde 2016 yılında başlayan sürdürülebilir eurobond ihraçları hem gerçek bölüm hem de finans kesimi tarafında gitgide yaygın olarak kullanılmaktadır. Kurumsal yatırımcıların portföy idare deneyiminden yararlanmak isteyenler için de sürdürülebilirlik temalı yatırım fonları yatırımcıya sunulmaktadır. Ekim 2022 prestijiyle sürdürülebilirlik temasına yatırım yapan yahut pak güç üzere yenilenebilir güç alanlarına odaklanan 30 civarında yatırım ve emeklilik yatırım fonumuz bulunmaktadır.”

SPK Lideri Gönül, sermaye piyasalarına olan ilginin sağlıklı ve istikrarlı olmasının, finansal okuryazarlığı yüksek, şuurlu yatırımcı sayısını artırmaktan geçtiğini belirterek, finansal okuryazarlığın, gelecek devirde de SPK’nın en çok değer verdiği mevzulardan biri olacağını vurguladı.

Bu kapsamda klâsik hale gelen ve bugüne kadar 14 bin üniversite öğrencisinin sertifika almaya hak kazandığı SPK seminerleri, üniversite ve vilayet ziyaretlerinin de artarak devam ettiğini anlatan Gönül, “Tasarruf sahiplerinin piyasalar konusunda daha analitik bir bakış açısına sahip olması ve raporlara daha kolay ulaşabilmesi için gerekli önlemleri almaya devam ediyoruz” diye konuştu.

Gönül, bu noktada, aracı kurumların başta kurumsal finansman olmak üzere araştırma ve tahlil kısımlarını geliştirmelerinin bölümün geleceği açısından uzun vadeli bir yatırım olarak baktıkları bahislerden olduğunu söz ederek, gelecek periyotta yatırımcıların nitelikli raporlara daha kolay ulaşacağı platformu da hayata geçireceklerini bildirdi.

“Blockchain teknolojileri, kripto paralar ve fintek üzere kavramların gelişimlerini yakından takip ediyoruz”

SPK Lideri Gönül, piyasanın muhtaçlıklarını yakından takip etmek, gelişmeleri gerçek okumak, öz tenkit yapmak ve istişarenin dalı ileri taşıyacağını belirterek, “Bu nedenle, sermaye piyasasının tüm oyuncularını bir ortaya getiren bu kongreyi, kesimin kendini gözden geçirip gereksinimlerini ortak akıl ile tespit edebilmesi için çok değerli bir fırsat olarak görüyoruz” dedi.

Küresel sermaye piyasalarının süratli bir halde değişim geçirdiği bu süreçte, SPK olarak yeni muhtaçlıkları yakından takip ettiklerini ve gerekli altyapıyı oluşturmak için gerekli uğraşı sarf ettiklerini anlatan Gönül, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Bu kapsamda, global finansal mimarideki dönüşümün anahtar sözleri olan blockchain teknolojileri, kripto paralar ve fintek üzere kavramların gelişimlerini yakından takip etmekte olduğumuzu belirtmek isterim. Finansal istikrar, yatırımcı itimadı, sermaye birikimi ve sermayenin faal bir biçimde şirketlere dağıtımında sermaye piyasasının kritik bir rolü hepinizin malumudur. SPK olarak tüm ölçekteki şirketlerin sermaye piyasası yoluyla finansmana erişimini kolaylaştırmayı ve bu sayede yenilikçi, dijital ve yeşil dönüşümün öncülüğünü yapan şirketlerin, sermaye piyasası aracılığıyla finansmana ulaşmasını amaçlıyoruz. Heyetimiz, yatırımcıların aktif korunması ve şirketlerin sermayeye kolay ulaşımı ortasındaki hassas dengeyi gözeterek düzenleme, kontrol, nezaret ve piyasayı geliştirme çalışmalarına devam etmektedir.”

Gönül, gelecek devirde, sermaye piyasalarındaki risklerin daha yakından takibi için bir risk merkezi oluşturulması, karbon piyasasının geliştirilmesi, sürdürülebilirlik, finansal teknolojiler ve finansal okuryazarlığın yaygınlaştırılması mevzularındaki çalışmaları da kamuoyu ile paylaşacaklarını bildirdi.

SPK Lideri Gönül, 6. Türkiye Sermaye Piyasaları Kongresi’nin daha güçlü bir sermaye piyasası için faydalı olmasını temenni etti.

“Borsa İstanbul olarak iş yapma modelimizi değiştirdik”

Borsa İstanbul Genel Müdürü Korkmaz Ergun Kongre’de yaptığı konuşmada, Borsa İstanbul olarak şirketlerin ve yatırımcıların, sermaye piyasalarının sunduğu imkânlardan, daha fazla faydalanmaları için çalıştıklarını belirtti. Ergun, “Borsamızın misyonlarından biri, ülkemizin sürdürülebilir büyümesi için, şirketlerimizin finansmanını sağlayan ekosistemin değerli bir modülü olmasıdır. Bu hedefle, Türkiye’nin 1000 büyük sanayi şirketlerinden, Borsada süreç görmeyenleri tek tek ziyaret ediyoruz. 15 farklı sanayi kentimizde 152 şirketi birebir ziyaret ettik, ziyaret etmeye devam ediyoruz. Sanayi odalarında toplantılar düzenliyoruz. Zira Borsa olarak, iş yapma modelimizi değiştirdik. Yalnızca müracaattan sonra başvuruyu pahalandıran bir borsa değiliz artık. Müracaattan evvel de, karar etabında ve hazırlık evresinde, şirketlerimize takviye veren bir Borsayız” diye konuştu.

“Yatırımcı sayımız 3,3 milyona ulaştı”

Son iki senede 85 şirketin süreç görmeye başladığını anımsatan Ergun, bu şirketlerin halka arzından 36 milyar TL kaynak sağlandığını belirtti. Son iki senede 3000 adet borçlanma aracının süreç görmeye başladığını söz eden Ergun, “Borçlanma araçlarının ihraçlarından 581 milyar TL kaynak sağlandı. Günlük ortalama süreç hacmimiz iki sene evvel 26 milyar TL iken 2022 yılında 63 milyar TL oldu. Şirket sayımız iki sene evvel 394 iken 478’e yükseldi. Yatırımcı sayımız iki sene evvel 1,2 milyon iken 3,3 milyona ulaştı. Bir taraftan piyasalarımız büyürken, öteki taraftan da, finansal hizmet ve eserlerimizi çeşitlendirmeye devam ediyoruz” dedi.

Finansal hizmet ve eser çeşitliliği

Son 1 senede Emtia Pazarı’nı kurduklarını vurgulayan Ergun, şunları söyledi: “Darphane Altın Sertifikası süreç görmeye başladı. BIST Antrepoyu tamamladık, gümrük alanı dışında milletlerarası bir saklama merkezimiz oldu. Sürdürebilirlik alanında 3 adet endeksi hesaplıyoruz. 21 Kasımda BIST Sürdürülebilirlik 25 endeksini hesaplamaya başladık. Bu endekse dayalı vadeli süreç mukavelesini 13 Ocak’ta açacağız. Sürdürebilirlik temalı 21 adet fon bulunmaktadır. Şirketlerimize sürdürülebilirlik eğitimleri veriyoruz. Şimdiye kadar 243 şirketimizden 403 iştirakçiye eğitim verdik. Şirketlerimiz için Sürdürülebilirlik Rehberi, Entegre Raporlama Rehberi ve İklim Raporlaması Rehberi hazırladık. İştirak finansı alanında 5 adet endeks hesaplıyoruz. Bu iştirak endekslerinin üzerine kurulmuş 34 adet fon bulunmaktadır. İştirak finansı kriterlerini sağlayan şirket sayısı geçen sene 163 iken, şirketlere tek tek verdiğimiz eğitim ve takviye sayesinde bu sayı 194’e yükselmiştir. 21 Kasımda BIST İştirak Temettü Endeksini hesaplamaya başladık. Böylelikle yatırımcılar, hem iştirak finansı unsurlarına uyan, hem de nizamlı temettü dağıtan şirketlere paydaşlık kültürü kapsamında yatırım yapabilirler. Borsamızın sekretaryasını yürüttüğü, İslam İşbirliği Teşkilatı Borsalar Forumu kapsamında İSEDAK 50 Shariah Endeksi Fonu kuruldu ve 2 Ağustosta sürece açıldı.”

“Karbon Piyasası kuracağız”

Kurulan fonun Türkiye, Suudi Arabistan, Katar, Kuveyt, BAE, Malezya ve Endonezya’dan şirketleri içerdiğini belirten Ergun, “Borsa İstanbul’da süreç gören pay senetlerine yatırım yapmak üzere Abu Dabi ile Türkiye Şeria Borsa Yatırım Fonunu kurduk ve 9 Ağustos’ta Abu Dabi Borsası’nda süreç görmeye başladı. TLREFK, Türk Lirası Gecelik İştirak Referans Getiri Oranını hesaplamaya başladık. Hesapladığımız tüm endekslerin IOSCO kriterlerine ahengi için çalışmalarımızı ve ESMA’ya müracaat hazırlıklarımızı tamamladık. Devlet İç Borçlanma Senedi Vadeli Süreç Mukavelelerini sürece açtık. Vadeli Süreç ve Opsiyon Piyasası’nda, bir açılış seansı yapılmasına başladık” dedi.

Korkmaz Ergun, kuracakları iki piyasadan da bahsetti. Ergun, şöyle konuştu: “Karbon Piyasası, Türkiye’nin 2053 net sıfır emisyon maksadına ulaşması ve Avrupa Birliği hudutta karbon sistemi için kıymetli bir bileşendir. Teşebbüs Sermayesi Pazarı, halka arzı düşünen, fakat halka arza şimdi hazır olmayan şirketlerin, büyümeleri için gerekli olan fonu sağlayabilmeleri emeliyle, yalnızca sermaye artırımı yoluyla nitelikli yatırımcılara ihraç yapmasıdır. Böylelikle, büyüyen ve kurumsallaşan bu şirketlerin halka arza hazır hale gelmesi hedeflenmektedir. Arz tarafında, daha fazla şirketin, çeşitli kaynak temini imkânına kavuştuğu, talep tarafında ise daha geniş bir yatırımcı tabanına ulaşıldığı, ayrıyeten piyasa gereksinimlerine nazaran, yeni eser ve hizmetlerin geliştirildiği, özetle, piyasaların büyümesine odaklandığımız bir maksatla, İstanbul’un memleketler arası finans merkezi pozisyonuna güç katmaya devam edeceğiz. Bu süreçte, şirketler ve yatırımcılar ise en değerli paydaşlarımız, aracı kurumlarımız bizim en kıymetli iş ortaklarımızdır.”

“Ülkemiz sermaye piyasaları yaklaşık 40 yılda milletlerarası ölçeğe ulaştı”

6. Türkiye Sermaye Piyasaları Kongresi’nin açılış konuşmasını yapan Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği İdare Heyeti Lideri İbrahim Öztop, konuşmasına ülkemizde çağdaş manada sermaye piyasalarının tarihi tecrübesine dikkat çekerek başladı. Öztop, “Ülkemizde sermaye piyasalarının tarihi Osmanlı Devrinde 1866’da İstanbul’da kurulan ve 1873 yılında çıkarılan bir nizamnameyle “Dersaadet Tahvilat Borsası” ismini alan Borsaya dayanıyor. Fakat Osmanlı Periyodu ve Türkiye Cumhuriyeti devrinde atılan birtakım adımlara karşın ülkemizde nizamlı, kesintisiz ve kurallar içerisinde çalışan sermaye piyasaları 1981 yılına gelinceye kadar oluşturulamadı. 1981 yılında yürürlüğe giren 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu çerçevesinde kurulan Sermaye Piyasası Kurulu’nun faaliyetine geçişinin akabinde 1985 yılında İstanbul Menkul Değerler Borsası’nın da faaliyete geçmesiyle birlikte sermaye piyasalarımızın bugünkü çağdaş yapısının temel taşları oluşturulmaya başlandı. Münasebetiyle sermaye piyasalarımızın yaklaşık 40 yıllık bir tarihinden kelam ediyoruz. Kelam konusu 40 yılda sermaye piyasalarımız, istikrarlı bir biçimde büyümesini sürdürüyor” dedi.

Öztop, 2013 yılında İMKB’nin yerini Borsa İstanbul’a bırakması sonrasında dijitalleşme süreçlerinin hızlandığını, Merkezi Kayıt Kuruluşu ve Takasbank’ın yanı sıra TSPB üyelerinin de dijitalleşme yolcuğunda attığı adımlarla birlikte sermaye piyasasının her geçen gün daha dijital hale geldiğini söyledi. Öztop, “Bu dönüşümünde tesiriyle sermaye piyasalarımız gerek kurumları gerek eser çeşitliliği, gerekse ülke ekonomimize yarattığı katma paha ile birlikte ülke iktisadının değerli bir yapı taşlarından biri haline geldi” sözünü kullandı.

“Yatırımcı sayısı 3 milyonu aştı”

Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği İdare Heyeti Lideri İbrahim Öztop, son iki yılda pandeminin yarattığı zorluklara karşın, kamu-özel tüm sermaye piyasası kurumlarının dijital dönüşüme ahengi, Birlik üyelerinin kesintisiz olarak sundukları teknolojik hizmetler ve hükümetin sermaye piyasalarını destekleyen siyasetlerinin tesiriyle sermaye piyasalarının çok başarılı bir performans sergilediğini söyledi. Gerek arz, gerek talep tarafında tarihi rekorların kırıldığı ve yatırım ekosisteminin güçlendiği bir periyodun yaşandığına dikkat çeken Öztop, “Alternatif getiri arayışında olan yeni yatırımcıların sermaye piyasalarına yönelimiyle kesimimiz gelişmeye devam ediyor. Uzun yıllar 1 milyon düzeyinde takılı kalan hisse piyasası bakiyeli yatırımcı sayısı, süratle artarak Kasım 2022 itibariyle 3.3 milyon düzeyini aştı. Her ay süreç yapan hisse senedi yatırımcı sayısı da hâlihazırda 1.7 milyon şahsa yakın. Yatırım fonları tarafında yatırımcı sayısı tıpkı süratte büyümese de portföy idare dalımızın yönettiği toplam varlık büyüklüğünün 1 trilyon liraya aşmasını çok olumlu değerlendiriyorum diye konuştu.

“Sermaye piyasaları iki yılda şirketlere 85 milyar TL kaynak yarattı”

Yerli yatırımcıların artan ilgisinin şirketlerin halka arza yönelimini de beraberinde getirdiğine dikkat çeken Öztop şunları söyledi: “2021 yılında 52 şirketin halka arzı gerçekleştirildi. Kasım sonu itibariyle bu yıl 33 şirketin halka arzı oldu. Böylece iki yılda halka arz yoluyla şirketlerin sermaye piyasalarında sağladığı kaynak 35 milyar lirayı aştı. Sermaye artırımlarını da eklediğimizde son iki yılda sermaye piyasalarımız şirketlerimize toplam 85 milyar liraya yakın kaynak yarattı. Bununla bir arada İSO 1000 listesinde yer alan şirketlerden Borsada süreç gören sayısı 100’ün altında. Buradan şirketlerimizi halka açılmaya davet ediyorum. Halka arz düşük maliyetli bir finansman kaynağı olmanın yanı sıra şirket hisselerine likidite sağlamakta, şeffaflık ve kamuyu aydınlatma vasıtasıyla şirketlerin ve şirket eserlerinin hem yurtiçinde hem de yurtdışında tanınmalarına yardımcı olmaktadır. Halka açılmanın şirketlerimize bir öbür yararı ise daha süratli bir formda kurumsallaşabilmelerine yardımcı olmaktadır. Finans dalımızın en kapsayıcı meslek örgütü olan Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği olarak sermaye piyasalarının derinleşmesinin şirketlere, yatırımcılara ve ülkemizin sürdürülebilir büyümesine çok taraflı katkı sağlayacağını her fırsatta lisana getiriyoruz. Kesimimizin büyümesini sürdürebilmesinin yolu da yatırımcı gereksinimlerine uygun hizmet verebilmekten geçiyor. Bu manada yerli yatırımcıların ilgisini bir fırsat olarak görüyoruz ve bu fırsatın yeterli kıymetlendirilmesi gerektiğini düşünüyoruz.”

“Yatırımcıların korunması ve bilgilendirilmesi her vakit odak noktamız…”

“Hepinizin bildiği üzere sermaye piyasalarımızın büyümesi için en temel bedel yatırımcının korunması ve bilgilendirilmesi” diyen Öztop, kelamlarına şöyle devam etti: “Birlik olarak gerek etkinliklerimiz gerekse de irtibat çalışmalarımızda, ‘yatırımcının korunması ve bilgilendirilmesi’ her vakit odak noktamız oldu. Yıllardır yatırımcıların bilgilendirilmesi için çeşitli etkinlikler düzenliyoruz. Yeniden de, sermaye piyasalarına yatırım yaparken “duyum” ile yatırım yapan yatırımcıların olduğunu biliyoruz. Yatırım, insanlarımızın geleceğini direkt etkileyen değerli bir karardır. Bu vesileyle yatırımcılarımıza sermaye piyasaları araçlarını bilgiye dayalı, âlâ tahlil ederek karar vermelerinin değerimi tekrar hatırlatmak isterim. Yatırımcılar öncelikle risk profillerini yeterli tahlil etmeli ve sermaye piyasaları yatırımlarının getiri potansiyelinin yanında risk ögesi taşıdığını da unutmamalılar. Başka yandan, aracı kurumlarımızın olağandışı fiyat dalgalanmalarına karşı risk idare sistemlerine ve belli dönemlerle gerilim testlerine çok ancak çok ehemmiyet vermesi gerekiyor. Daha aracı kurumlarımızın iç denetim, iç kontrol ve risk idaresi süreçlerini daima gözden geçirmelerini ve her türlü riske karşı sistemlerini azami ölçüde güçlendirmelerini bekliyoruz. Büyük emeklerle oluşturduğumuz ve daha çok geliştirmek için büyük eforlar sarfettiğimiz sermaye piyasalarımızda kurumlarımızı ve yatırımcılarımızı korumak için üzerimize düşen vazifeleri daima birlikte yerine getirmeliyiz.”

“İkiz değişimin finansmanında sermaye piyasalarının rolü”

Dijitalleşmenin yarattığı dönüşüm ile iktisatların çevresel ve toplumsal tesirlerini temel alan yeşil dönüşümün birbirinden ayrılmaz nitelikte olduğunu söz eden Öztop, başta Avrupa Birliği olmak üzere Türkiye’nin de içerisinde yer aldığı birçok ülkenin ekonomilerini ikiz dönüşüm temelinde şekillendirdiğini vurguladı. Öztop, “Bu manada da üretimden, tedarik zincirine, endüstriden finansa, sermaye piyasalarına kadar tüm alanları etkileyen radikal bir değişim kelam konusu. Yaşanan bu değişimin finansmanında ise sermaye piyasalarının faal bir rol oynadığını ve gelecekte değerinin daha da artacağını görüyoruz. Artık klasikleşen ve dalımızın en büyük aktifliği haline gelen ve bugün altıncısını gerçekleştirdiğimiz Türkiye Sermaye Piyasaları Kongresi’nde bu dönüşümün geleceği nasıl şekillendireceğini kapsamlı bir formda ele alacağız” dedi.

“Ana temamız, Finansın Ötesi: Dünyanın Geleceğine Yatırım”

Öztop; ‘Finansın Ötesi: Dünyanın Geleceğine Yatırım’ temasıyla gerçekleştirdikleri 6. Türkiye Sermaye Piyasaları Kongresi’nde dünyanın gündeminde olan ve geleceği şekillendirecek mevzuları, “Sürdürülebilir Finansın Geleceği”, “Dijital Finansın Geleceği”, “Ekonomi ve Sermaye Piyasalarının Geleceği” olmak üzere üç başlık altında ele alındığının altını çizdi. Öztop, “Kongremiz kapsamında her bir başlık altında 5’er olmak üzere eşzamanlı toplamda 15 panel gerçekleştireceğiz. Panellerin yanı sıra gerçek daldan, yatırımcılara, başta üniversite öğrencileri olmak üzere gençlere yönelik farklı bahislerde 15 eğitim gerçekleştireceğiz. Panel ve eğitimlerde yurtdışından ve ülkemizden 150’ye yakın ünlü uzman, akademisyen, sivil toplum örgütü, kamu ve gerçek dal temsilcisi tecrübelerini bizlerle paylaşacak” diye konuştu.

“Kongremizi Karbon Nötr gerçekleştiriyoruz”

Sürdürülebilirliğin öncelikli bir siyaset haline gelmesi gereken bir sürecin içerisinde olunduğunu kaydeden Öztop, “İklim krizi ile çabayı hayatımızın her alanına yerleştirmemiz gerekiyor. Birlik olarak bu nedenle 6. Türkiye Sermaye Piyasaları Kongremizi “karbon nötr” olarak gerçekleştireceğiz. Kongremiz nedeniyle ortaya çıkan karbon ayak izimizi hesaplatıp, ikinci bir taraftan doğrulatıp, sonrasında karbon piyasalarından alacağımız kontratlarla karbon salınımımızı nötrleştireceğiz. Bu manada ülkemizde gerçekleştirilecek panel, kongre, çalıştay üzere tüm etkinliklere örnek teşkil edeceğimizi ve ‘yeşil etkinlik’ anlayışının yerleşmesinde öncü rol oynayacağımızı düşünüyoruz. Ayrıyeten geçen yıl olduğu üzere bu yılda Kongremizde yer alan konuşmacılarımız ve kayıt yaptıran tüm iştirakçilerimiz ismine daha yeşil bir gelecek ve sürdürülebilir hayat maksadıyla insansız hava araçları ile 15.000 adet tohum topu atışı gerçekleştireceğiz” dedi.

15 bin adet tohum atılacak

Kongre’de toplumsal sorumluluk projesi kapsamında Ecording ile bir mutabakat da yapıldı. Kongreye katılacak her iştirakçi ve panelistler ismine insansız hava araçlarıyla (drone) ulaşılması sıkıntı alanlara 15.000 adet tohum topu atışı gerçekleştirilecek. İklim krizine karşı ormanlaştırmaya ve biyoçeşitliliğin gelişimine teknolojiyle katkıda bulunmak amaçlanıyor. Ayrıyeten Kongre günü fiziki olarak katılan konuklara 2.000 adet ecoBox (mini metal saksı, ekim bilgilendirme kartı, can suyu kapsülü, cam tohum kapsülü, toprak paketi, taşınabilir kraft kutu, tohum takip QR kod kart) dağıtılarak sürdürülebilirlik maksadını güçlendiriyor. Kelam konusu toplumsal sorumluluk projesinin sponsorluğunu Osmanlı Yatırım Menkul Bedeller üstlendi.

Kongrede NFT

6. Türkiye Sermaye Piyasaları Kongresi’nde evvelki kongrelerden farklı olarak 2 saat vadeli eğitim/atölye çalışması ile Kongreyi fiziki ve online ziyaret edecek iştirakçiler için ‘6. Türkiye Sermaye Piyasaları Kongresi Hatıra NFT’ (nitelikli fikri tapu) çıkarıldı. Ayrıyeten, kelam konusu atölye çalışmasında kongrenin üç farklı teması olan “Sürdürülebilirliğin Geleceği”, “Dijitalleşmenin Geleceği” ve “Ekonomi ve Sermaye Piyasalarının Geleceği” üzerine de NFT hazırlanacak ve isteyen iştirakçilere fiyatsız erişimi sağlanacak.

Kongre sponsorların takviyesiyle gerçekleşti

6. Türkiye Sermaye Piyasaları Kongresi, T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Sermaye Piyasası Şurası desteklediği, Borsa İstanbul A.Ş., İstanbul Takas ve Saklama Bankası A.Ş. ve Merkezi Kayıt Kuruluşu A.Ş’nin ana sponsorluğunda gerçekleşti. Kongre’nin platin sponsorluğunu Garanti BBVA Yatırım ve Oyak Yatırım üstlendi. Kongre’nin altın sponsorluğunu TEB Yatırım ile Türkiye Kalkınma ve Yatırım Bankası yürütecek. Yatırım Finansman Menkul Değerler ve Ahlatcı Yatırım Menkul Pahalar ise Kongre’nin gümüş sponsoru oldu. Kongre’nin ana konuşmacı sponsorluğunu Akbank üstlenirken, taşınabilir uygulama sponsoru Ak Yatırım olacak. Akbank, Ak Yatırım ve Faal Bank panel sponsorları ortasında yer alıyor.

Katılımcılara özel hediyeler

Kongre iştirakçilerine çeşitli ikramlar de verildi. Online iştirakçiler için de sponsorlar tarafından 3.000’e yakın armağan veridi. Gün boyunca düzenlenen paneller ile eğitim/atölye çalışmalarını izleyen iştirakçiler, stant ziyaretlerinden de kazandıkları puanlarla bu armağanlardan almaya hak kazandı.

Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı