65 yaş aylığı, işsizlik maaşı, staj ücreti, kıdem tazminatı, engelli aylığı, GSS primi… İşte yeni asgari ücretle değişecekler…

7 milyona yakın çalışan taban fiyata yapılacak artırımı bekliyor. Taban fiyat tespit komitesi toplantılarına bugün prestijiyle başlayacak. Bu ay belirli olacak taban fiyatla birlikte birçok fiyatta de minimum fiyata yapılan artırım oranında artışlar gerçekleşecek.

Asgari fiyatın artacak olmasıyla birlikte birtakım fiyatlarda değişiklikler yaşanacak. Bunların başında işsizlik maaşı, askerlik ve doğum borçlanması, genel sıhhat sigortası primleri, 65 yaş üstü aylıkları, engelli aylığı, isteğe bağlı sigorta primleri, staj fiyatları, minimum ücretlilerin rapor fiyatları ve Ferdi Emeklilik kesintilerinde farklılıklar oluştu.

İŞSİZLİK MAAŞI DEĞİŞECEK

Çalışanın ortalama brüt karının yüzde 40’ı kadar işsizlik maaşı ödeniyor. En fazla işsizlik ödeneği ise aylık brüt taban fiyatın yüzde 80’ini geçemiyor. Yeni taban fiyata yüzde 30 artırım olması halinde en düşük işsizlik maaşı 5125 lira, en yüksek de 10 bin 250 lira olarak ödenecek. Yüzde 40 artırım yapılırsa en düşük işsizlik maaşı 5519 lira, en yüksek de 11 bin 39 lira olacak. Yüzde 50 artırım yapılırsa en düşük işsizlik maaşı 5913 lira, en yüksek de 11 bin 827 lira olacak.

ASKERLİK VE DOĞUM BORÇLANMASI

Emekli olmak isteyen lakin prim gün sayısı kâfi olmayanlar için tanınan doğum ve askerlik borçlanması meblağı da taban fiyat artırımı kadar artacak. Mevcut durumda en düşük prim günlük 106,75 lira, en yüksek prim de 693,89 lira. Minimum fiyatın yüzde 30 artması durumunda en düşük prim 138,77 lira, yüzde 40 artması durumunda 149,45 lira, yüzde 50 artması durumunda 160,12 lira olacak. Minimum fiyatın yüzde 30 artması durumunda en yüksek prim 902 lira, yüzde 40 artması durumunda 971,44 lira, yüzde 50 artması durumunda 1040,83 liraya yükselecek.

GENEL SIHHAT SİGORTASI PRİMLERİ

Genel Sıhhat Sigortası (GSS) primleri de minimum fiyat artırımı kadar artış yaşayacak. Geliri brüt minimum fiyatın 3’te birinin altında olan bireylerin primlerini devlet karşılıyor. Geliri bunun üzerinde olanlar ise primlerini kendisi ödüyor. GSS hesaplaması brüt taban fiyatın yüzde 3’ü alınarak ortaya çıkıyor. SGK, 2023’ün birinci 6 ayı için Genel Sıhhat Sigortası (GSS) primini aylık 300,24 lira olarak belirlemişti. Buna nazaran minimum fiyata yüzde 30 artırım gelirse en düşük GSS primi 390,3 liraya liraya, yüzde 40 artırım gelirse 420,33 liraya, yüzde 50 artırım gelirse 450,36 liraya yükselecek.

65 YAŞ AYLIĞI

65 yaş aylığına yapılacak artırım fiyatı da yeni minimum fiyatla değişiklik gösterecek. Mevcut 65 yaş aylığı 2604 lira olarak ödeniyor. Taban fiyata yüzde 30 artırım gelirse 65 yaş aylığı 3385 liraya, yüzde 40 artırım gelirse 3645 liraya, yüzde 50 artırım gelirse 3906 liraya yükselmesi bekleniyor.

ENGELLİ AYLIĞI

Yüzde 40-69 oranlarında engelliliği bulunanlar için minimum fiyata yüzde 30 artırım gelirse engelli aylığı 2072 liraya, yüzde 40 artırım gelirse 2231 liraya, yüzde 50 artırım gelirse 2391 liraya yükselecek. Yüzde 70 ve üzerinde engellilik oranı olanlar için taban fiyata yüzde 30 artırım gelirse engelli aylığı 3109 liraya, yüzde 40 artırım gelirse 3348 liraya, yüzde 50 artırım gelirse 3588 liraya yükselecek.

İSTEĞE BAĞLI SİGORTA PRİMLERİ

İsteğe bağlı sigortalılıkta ödenecek prim fiyatını kişi kendi belirlese de primin üst ve alt sonu var. En az brüt minimum fiyatın yüzde 32’si, en çok da brüt taban fiyatın 7,5 katının yüzde 32’si kadar prim ödenebiliyor.

Asgari fiyata yüzde 30 artırım gelirse en düşük isteğe bağlı prim 4162 lira, yüzde 40 artırım gelirse 4482 lira, yüzde 50 artırım gelirse 4803 lira olacak. En yüksek prim ise yüzde 30 artırım gelirse 31 bin 224 lira, yüzde 40 artırım gelirse 33 bin 626 lira, yüzde 50 artırım gelirse 35 bin 425 liraya çıkacak.

BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ KESİNTİLERİ

Çalışanların her ay brüt maaşlarından yüzde 3 kesilerek, Ferdi Emeklilik Sistemine (BES) aktarılıyor. 45 yaş altı çalışanların patronları tarafından sisteme dahil edilmesine imkan tanıyan otomatik BES’te maaşlardan yapılan kesinti meblağı da artacak.

ASGARİ ÜCRETLİNİN KIDEM TAZMİNATI TAVANI YÜKSELECEK

Mevcut minimum fiyatla birlikte minimum ücretlinin kıdem tazminatı tavanı 10 bin 8 lira olmuştu. Örnek vermek gerekirse 10 yıldır minimum fiyatlı olarak tıpkı işyerinde çalışan kişinin alacağı kıdem tazminatı 100 bin 80 lira oldu. (Not: Kıdem tazminatı olarak hesaplamıştır. İhbar tazminatı ve öbür özlük haklarına ait hesaplar katılmamıştır. Yalnızca oranın muhakkak olması için kıdem tazminatı baz alınmıştır. Damga vergisi hesaplamaya dahil edilmemiştir.)
Asgari fiyata yüzde 30 artırım gelmesi durumunda minimum ücretlinin kıdem tazminatı tavanı 13 bin 10 liraya, yüzde 40 artırım gelmesi durumunda 14 bin 11 liraya, yüzde 50 artırım gelmesi durumunda 15 bin 12 liraya yükselmesi bekleniyor.

RAPOR FİYATLARI DE ARTACAK

Asgari ücretliler 2023 yılı için ayakta tedavide günlük 223,5 lira, yatarak tedavide de 167,68 lira günlük rapor parası alıyor. Taban fiyata gelecek olan artırımla bu sayılar da güncellenecek. Minimum fiyata yüzde 30 artırım gelmesi durumunda ayakta tedavide günlük 290,55 lira, yüzde 40 artırım gelmesi durumunda 312,9 lira, yüzde 50 artırım gelmesi durumunda da 335,25 liraya çıkması bekleniyor. Yatarak tedavide ise yüzde 30 artırım gelmesi durumunda 217,98 liraya, yüzde 40 artırım gelmesi durumunda 234,7 liraya, yüzde 50 artırım gelmesi durumunda 251,52 liraya yükselmesi bekleniyor.

STAJYER MAAŞLARINDA DA ARTIŞ OLACAK

Okullardan işletmelere staj yapmak için giden lise ve Üniversite öğrencilerine ödenen staj fiyatı de yeni Minimum fiyat artış oranı kadar yükselecek. Mevcut durumda 2552 lira staj fiyatı ödeniyor. Taban fiyatın yüzde 30 artması durumunda staj fiyatı 3317 liraya, yüzde 40 artması durumunda 3572 liraya, yüzde 50 artması durumunda 3828 liraya yükselecek.