Afet sonrası travmaya mühahale ne vakit yapılmalı?

Telkin etmek yerine acılar paylaşılmalı…

Travma ve akut anlarında şok tesiri yaratacak bir durumla karşılaşılabildiğini belirten uzmanlar, doğal afet sebebiyle yaşanan travmaların bireyde öfke oluşturabildiğini tabir ediyor. Birinci kademede kabullenemeyiş ve inkar etme sürecinin yaşandığını vurgulayan Uzman Klinik Psikolog Cemre Ece Gökpınar, afet süreci hala yaşanıyorken bireye ruhsal bir tedavi ya da müdahale teşebbüsünde bulunmanın kişiyi rahatlatmayacağına, bilakis negatif tepkiye yol açabileceğine dikkat çekiyor. Gökpınar, ruhsal müdahalenin inkar ve öfke sürecinden sonra yapılmasını, öncelikle telkin etmek yerine acıların paylaşılmasını tavsiye ediyor.

Üsküdar Üniversitesi NP Feneryolu Tıp Merkezi Uzman Klinik Psikolog Cemre Ece Gökpınar, Türkiye’yi derinden sarsan sarsıntı afeti sonrası ortaya çıkması mümkün travmatik tesirlere ait değerlendirmelerde bulundu.

İlk anda afetin fizikî tesirleri önemseniyor

Travma anlarında ya da akut anlarda kişinin şok tesiri yaratacak bir durumla karşılaşabildiğini belirten Uzman Klinik Psikolog Cemre Ece Gökpınar “Birey birinci evvel içerisinde bulunduğu durumun yarattığı ruhsal tesirlerden fazla, kendisinde fizikî olarak bir sorunun olup olmadığına bakar. Fizikî yaralanmalar ve çevresel olaylar denetim altına alındıktan sonra travmadan kaynaklı ruhsal tesirler kelam konusu olmaya başlayabilir” dedi. 

Travmalar öfke oluşturabiliyor

Doğal afet sebebiyle yaşanan travmaların bireyde bir öfke oluşturabileceğini belirten Klinik Psikolog Cemre Ece Gökpınar, “Kişi bir kabullenemeyiş ve inkâr etme süreci yaşar. Daha sonra şahit olunan afetin ruhsal tesirleri bireyin ferdî hayatına fizikî olarak yansıyabilir. Örneğin uyku düzensizlikleri, iştah kaybı üzere belirtiler fizikî olarak görülen birinci belirtiler olarak tanımlanabilir. Kişi yaptıklarından keyif almamaya başlama, geleceğe dair ümitsizlik, tasa içerisinde olma, en ufak bir seste irkilme, yangından sonra rastgele bir ateş gördüğünde korkma, irkilme üzere birtakım travmatik belirtiler yaşayabilir” ihtarında bulundu. 

Telkin yerine acıyı paylaşmak gerekiyor

Şok tesiri yaşanan birinci kademede, şimdi travma süreci tam sonlanmamışken ruhsal bir müdahale yapmanın gerçek olmayacağını vurgulayan Klinik Psikolog Cemre Ece Gökpınar, “Bizim ruhsal olarak açılan yarayı görmemiz lazım. Afet süreci hala yaşanıyorken bireye ruhsal bir tedavi ya da müdahale teşebbüsünde bulunmak kişiyi rahatlatmayacaktır. Tersine bu türlü bir durumda bireyden negatif tepki alınması olasıdır. Kişinin açılan ruhsal yaralarının gün yüzüne çıkması müdahale için en uygun vakittir. Bu süreçte yapılması gereken telkin etmeye çalışmak değil, bireyin acılarını paylaşmak ve acılarına ortak olmaktır.” dedi.

Müdahale inkâr ve öfke sürecinden sonra yapılmalı

Bir afet sırasında fizikî olarak bir hasar yoksa ve şok yaşanıyorsa ruhsal olarak rahatlatmak gayesiyle yapılan birinci müdahalenin ruhsal birinci yardım olarak tanımlandığını kaydeden Klinik Psikolog Cemre Ece Gökpınar, “Bu süreçte kazazede evvel kayıplar sebebiyle depresif bir süreç yaşar. Daha sonra anksiyete süreci meydana gelir. Travma sürecinden uzaklaşıldıkça yıllar içerisinde bireyde bir kabullenme süreci oluşur. Bu evreler ortasında ise inkâr etme ve öfke duyma evresi atlatıldıktan sonraki süreç, ruhsal yardım alınması gereken en uygun süreç olacaktır. Zira bireyin inkâr ettiği bir şey ona yardımcı olamaz. Kabulleniş gereklidir” diye konuştu.

Afetzedelerin acısına ortak olunmalı

Uzman Klinik Psikolog Cemre Ece Gökpınar, “Yaşanan kayıplar ve yas tutma sürecinde olaya uzaktan şahit olanların üzerine düşen vazife, afeti yaşayanların ve kayıpları olan insanların acılarına ortak olmaktır” dedi.

Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı