Anestezide yan etkilere dikkat

Cerrahi müdahale sırasında uygulanan anestezinin üç çeşidi olduğunu belirten Anestezi Ve Reanimasyon Uzmanı Prof.Dr. Anış Arıboğan, operasyon öncesinde ayrıntılı tetkikler yapılması gerektiğini söyledi. Ameliyat öncesinde 6-8 saat açlık gerektiğini belirten Prof. Dr. Anış Arıboğan, anestezi sonrası ağrı, bulantı-kusma, idrar yapamama, bağırsak hareketlerinin geç dönmesi üzere yan tesirlerin oluşabileceğini söyledi.

Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Anestezi Ve Reanimasyon Uzmanı Prof.Dr. Anış Arıboğan, anestezi uygulamaları ve ehemmiyetine ait değerlendirmede bulundu.

Anestezinin “tüm duyuların yokluğu” olduğunu kaydeden Prof.Dr. Anış Arıboğan, “Anestezi tıp alanında bilhassa cerrahi sırasında uygulanan bir sistemdir. Sterilizasyon ve anestezinin keşfi bugünki cerrahi gelişmede en değerli iki basamaktır. Anestezi duyusuzluk hali demektir, bu duyulardan en kıymetlisi ağrının yok edilmesidir.” dedi.

Anestezi öncesi ayrıntılı tetkikler yapılmalıdır

Anestezi almadan evvel hasta ile ilgili değerlendirilmeler yapılması gerektiğini kaydeden Prof.Dr. Anış Arıboğan, “Hastanın yaşamsal işlevlerinin gözden geçirilmesi gerekir. Birinci olarak hastanın deveran ile ilgili bir sorunu olup olmadığına bakılır. Anestezi uygularken verilecek ilaçlar hastayı etkileyeceği için hastanın daha evvel geçirdiği kalp yetmezliği, yüksek tansiyon, astım, zatürre ve KOAH üzere hastalıkların hikayesine bakılır. Öbür kıymetli faktör ise teneffüs işlevleridir. Hastanın akciğer kapasitesinin kâfi olup olmadığı, teneffüs sorununun olup olmadığına bakılması gerekir. Hastanın kan bedellerine bakılır. Zira karaciğer, böbrek üzere organlar yakın olarak değerlendirilmelidir. Hastanın faal enfeksiyonu, kansızlık durumu, kanama sorununun olup olmadığının tespit edilmesi gerekir.” dedi.

Ameliyat öncesi 6-8 saat açlık gerekiyor

Hastanın alerji hikayesine de bakıldığını kaydeden Prof.Dr. Anış Arıboğan, “Anestezi almadan evvel anestezi doktorundan bilgi alınmalıdır. Anestezi hekimi hastayı klinik olarak değerlendirip sorgulayıp muayene ettikten sonra akciğer ile ilgili akciğer grafisi, kalp ile ilgili EKG, kan analizleri ve kanama vakti ile ilgili tetkikler isteyebilir. Bütün bu tetkik hastanın güvenliği için çok değerlidir. Ameliyat öncesi dikkat edilmesi gereken öbür kurallardan biri ise, açlık ve su ile ilgili kurallardır. Hastanın ameliyat olacağı katılaştı ise 6-8 saat bir açlık müddeti gereklidir. Bunun nedeni ise hava yolu refleksleri ortadan kalktığı için ortaya çıkabilecek kusma üzere bir yan tesirde mide içeriğinin akciğere kaçıp akciğeri yakmasını engellemektir.” dedi.

Ameliyat öncesi kesinlikle bilgi alınmalı

Cerrah ile anestezi tabibinin çalışmasının anne baba münasebeti üzere olduğunu, birbirini tamamlayıcı özellikleri bulunduğunu tabir eden Prof.Dr. Anış Arıboğan, şunları söyledi:

“Bu yüzden anestezi uygulaması ile ilgili her bilgi alınmalıdır. Burada cerrahi ana bir plandır. Lakin uygun bir anestezi olmazsa hem hastanın hayatı risk altındadır hem de cerrahinin başarısı tartışılır. Bu ortak alanda cerrahi ile de ilgili kaygılar olabilir. Anestezi doktoru ile görüşen bir hastanın anestezi ile ilgili sorular sorması gerekir. Anestezi uzmanlarına birinci sorulan sorulardan biri ‘’ne vakit uyanırım’’ sorusudur. Hastaların uyanmak ve iradelerini teslim etmek ile ilgili önemli telaşları mevcuttur. Ayrıyeten hastaların tercih edilmesi gereken anestezi uygulamaları ile ilgili bilgi almaları gerekir. Ameliyat öncesi nelere dikkat edilmesi gerektiği ile ilgili bilgi almaları gerekmektedir. Kan temini ile alakalı bilgi almaları gerekmektedir. Hasta, anestezi sonrasında oluşabilecek bulantı, kusma, ağrının niteliği ve ağrının tedavisi üzere telaşlarını anestezi uzmanına iletmelidir.”

Üç çeşit anestezi formülü bulunuyor

Genel anestezi, bölgesel anestezi ve lokal anestezi olmak üzere üç çeşit anestezi uygulaması olduğunu belirten Prof.Dr. Anış Arıboğan, şu bilgileri verdi:

Genel anestezi: Bilinç kaybı ile seyredenanestezi uygulamalarıdır. Şuur kaybı, tüm duyuların yok olması, reflekslerin ortadan kalkması ve birden fazla vakit unutkanlık ile seyreden bir anestezi uygulamasıdır. Damar ya da teneffüs yolu ile verilen anestetik ilaçlar ile oluşturulur. Anestezi uygulamasında en kıymetli şey beyin üzerinden tesirli olduğu için teneffüs ve dolanım işlevlerinin korunmasıdır. Genel anestezi süreksiz bir koma halidir. Hastanın bir mühlet sonra hiçbir şey fark etmemesi, hiçbir duyuya karşılık verememesi lakin vakti geldiğinde uyandırılmasıdır.

Bölgesel anestezi: Cerrahi bölgeyi içeren tüm alanın uyuşturulmasıdır. Örneğin; kol, omuz, bacak, kalça üzere bölgelerin uyuşturulması, ağrısız kılınmasıdır. Bölgesel anestezi de şuur kaybı yoktur.

Lokal anestezi: Yalnızca cerrahi bölgenin uyuşturulmasıdır, dar bir alanı içerir.Belirli kısmın uyuşması sırasında hastada şuur kaybı olmaz.

Anestezinin yan tesirleri ortaya çıkabiliyor

Anestezi sonrası ortaya çıkan yan tesirlere de değinen Prof.Dr. Anış Arıboğan, şunları söyledi:

Ağrı: Anestezi sonrası ortaya çıkabilecek en kıymetli yan tesir ağrıdır. Ameliyat süreci devam ederken ağrı tedavisine başlanır. Bölgesel uyuşturma teknikleri ile ağrıya müdahale edilmektedir. Ameliyat sonrası ise doktor ve hemşire denetimleri ile damardan ya da bölgesel olarak ağrı tedavisi uygulanır.

Bulantı-kusma: Ameliyat öncesi başlayan bir süreçtir. Ameliyat öncesi ve sonrasında bulantı önleyici ilaçlar uygulanır. Bu ilaçlar hastanın bulantı- kusma yan tesirini ortadan kaldırmaya yardımcı olur.

Solunumun durması: Genel anestezi altında hastanın teneffüsü durabilir. Genel anestezi uygulaması sırasında istenmeyen bir yan tesirdir, hava yolunu ilgili uzmanlar yönetir ve oksijen tedavisini sağlar. Hayati bir ehemmiyet taşır. Hastanın tam uyandığından ve teneffüsünün kâfi olduğundan emin olunması gerekir.

İdrar yapamama: Bazı hastalar ilaçların tesirinden ötürü idrar yapamamaktan şikayetçi olabilir. Bu durumda hastaya idrar sondası ile müdahale edilir.

Bağırsak hareketlerinin geç dönmesi: Karın ameliyatlarından sonra meydana gelen bir yan tesirdir. Bunun için de birtakım tedavi yolları mevcuttur.

Ameliyat sonrası akciğere pıhtı atması: Anestezi ile direkt olarak ilgili bir sorun olmasa da akciğerde teneffüs düşüncesine neden olan hayati bir durumdur. Bunun için anestezi sonrası ameliyatın müsaade verdiği en erken müddette hasta mobilize edilir.

Bunların yanında hastanın tansiyonunun düşmemesi, ritim bozukluğunun olmaması ameliyat sonrası hastanın konforunu önemli biçimde etkileyen yan tesirlerdir.

Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı