BAHTSIZ KARA PARÇASI: "AFRİKA"

BAHTSIZ KARA PARÇASI: "AFRİKA"

Bu kara parçası her türlü kendi güzelliklerin de mahrum bırakan ve yalnızlığa terk eden bir toprak parçası evet dünyamız da bir çok bölge yanlız ve orada hiç bir ülkenin yatırım ve diplomatik ilişkiler kurmasını istemediği bir pazar ve onun için istikrar bir türlü sağlanamadığı yılda bir darbe ve sansasyonel suikastlerle bölge kendi kaderini ve bu kaderi onlara reva gören küresel güçlerinlerin insafına bırakıyor. Öyle bir etkisi haline bırakılıyor ki; dillerine, dinlerine hatta ve hatta hayallerine bile müdahale ediliyor. Hayal bile kuracak isen benim dilimle hayal kurmalısın. Tamam Fransızca, İspanyolca Portekizce ve İngilizce öğrenmek güzel biz de öğrenmeye çalışıyoruz. Kurslar eğitimler ve nice çalışmalara katılıyoruz. Öğrendiğimiz dili elde edeceğimiz dil puanı ile ya bir akademik kariyer ya da bir kariyer planlamanı yapıyoruz. Ama o dille esir kalmıyoruz; hayallerimizi kendi dilimizle, rüyalarımızı bile kendi dillerimizle görüyoruz veya anlatıyoruz. İşte toplumu toplum yapan, ona bir hayat bile sunulduğunu gösteren en büyük nişane olan: dildir. O uçsuz bucaksız o kara kıta daima onlara özgürlük ve medeniyeti getirenlere hediye olarak kendi anlamadığı dinlerini ve dillerini verdiler.Jomo Kenyatta: "Avrupalılar geldiklerinde onların elinde İncil, bizim elimizde ise topraklarımız vardı. İncili bize, kendilerine de topraklarımızı aldılar. Afrika'da Diplomasi "Afrika her anlamda zengin bir pazar"Devletler ticari, askeri, siyasi, ekonomik ve kültürel bir çok faaliyetlerini diplomasi çalışmaları (diplomacy studies) adı altında gerçekleştirmektedir. Geleneksel ve modern diplomasinin hem fikir olduğu iki diplomasi türü ile bölge ve saha çalışmalarını yapmaktadır sert diplomasi (hard diplomacy) ve yumuşak güç (soft power) olarak bilinmektedir. Sert güç kullanılan devletler siyasal, askeri ve ekonomik olarak çok güçlü ülkeler genelde kullanmayı tercih ederler. Çünkü hiç bir uluslararası örgütün denetimine tabi değiller örneğin Amerika'nın Afganistan ve Irak işgalinde, Fransa'nın Orta Afrika'nın yangın yerine çevirdiği ve son olarak günlerce, haftalarca ve aylarca İsrail'in Filistin vurduğu ve sayısız insani suç işlediği görülmektedir ve bilinmektedir.

Bu hipotezler herhangi bir devlete ve o devletin toplumuna atılan iftiralar ve kara propaganda değildir. Zaman zaman onların da ulusal meclislerinde bu durum söylenmiştir. Hatta Amerikan Temsilciler Meclisi'nin Cumhuriyetçi Parti Pennsylvania Milletvekili Curt Weldon dönemin Dışişleri bakanı olan Condoleezza Rice şöyle söyledi:Afganistan'da ve savaştığımız başka cephelerde ya da Irak'ta kazanıyor olabiliriz ama insanların gönülleri bakımından pek iyi durumda değiliz."Belki de aslında yanlış yönde gidiyoruz."Yumuşak güç kavramı aslında en eski kavramdır ve bu soft power son yıllarda yani akademik literatüre 1980 yılında girdi. 1985 yılında ise Oxford üniversitesi uluslararası ilişkiler güvenlik ve terörizm literatürüne eklendi. Daha çok müziğin, pop ve rock müziğin etkin olduğu bir dönemde kendini diplomasi çalışmaları içinde buldu. En eski yönetem ise şudur ki: Orta çağ ve yakın çağ da bulunan devletlerin yumuşak güç olarak gösterdiği ilk ve tek faktör tüccarlar ve keşişler di onlar gittiği ülkelerde ticaret yapar ve dinlerlerini anlatırlar. Daha sonra bu çalışmayı beşinci kol faaliyeti olarak tanımladı akademik çevreler aslında bu soft power bir belirtisi olarak gösterilmektedir.

Yumuşak güç aktörleri oldukça fazla kamu diplomasisi, kültürel diplomasi, gastronomi diplomasi ve spor diplomasi vb. birçok destekleyici alanlar bulunmaktadır. Dil, sanat müzik, film gibi kültürel çalışmalar adı altında yapılmaktadır. Yumuşak gücü kullanan ülke Amerika Birleşik Devletleri'dir soğuk savaş döneminde 1980 yıllarda yumuşak gücün en belirgin şekilde uluslararası ilişkiler kullandığı dönemler de 1980 yılında Moskova olimpiyatlarda dolayı ilk kez kapılarını turistlere açıktı. Ama turistler Rus yemeklerine alışık olmadığı için kendi damak tatlarına uygun yemekler istiyordu McDonald's ise sadece stad etrafında iki tane şube açtı ama dönemin Moskova belediye başkanı Amerikalı şirketlerin McDonald's ve Coco Cole izin vermedi açılmasına ama tam 10 yıl sonra yani 1990 yılında Amerikalı şirketler Moskova sokaklarında boy göstermeye başladı. Hatta her köşe başında MCDONALD'S ve Coco Cole boy gösteriyordu. Slavlar öyle etkisinde kalmıştı ki şubelerin önünde kuyruk oluyordu. Türkiye ise birçok kes yumuşak gücü kullandı: birçok kurum ise kamu diplomasisi ve kültürel diplomasi adı altında çalışmaktadır. Irak Musul da TİKA'nın spor sahası yapması veya Kerkük'de öğrencilerin kırtasiye ihtiyaçlarının giderilmesi. Flim ve diziler Türk kamu diplomasisinde etkisi oldukça fazla. Türk dizileri sayesinde Türkçe öğrenen var. Ve kendi çocuklarının isimlerini bile türk dizilerindeki kurgusal karakterlerin isimlerini kendi çocuklarına verdiğini bile bilmekteyiz. Gelelim bahtsız toprak olan Afrika'ya her devletin odak noktası geline geliyor ama bir türlü başarılı olamıyorlar çünkü siyasi ve sosyolojik istikrarsızlık ve 21'nci yüzyıl ve bundan sonraki yüzyıllarda etkin olmaya çalışan ve stratejilerin doğrultusunda belirgin rol oynayan biyolojik hastalıklar bunlar: sars, ebola, covid-19 ve niceleri şimdi ise Maymun çiçeği dünya kamuoyunun gündeminde adres yine Afrika ve oranın halkı üstünde ciddi bir kara propaganda yapılıyor bu doğru birşey değil. Amerika, Fransa ve İngilterenin yanında en fazla elçilik bulunduran Türkiye Cumhuriyeti Devleti olmuştur. Tarihten gelen bir insani bağımız bulunmaktadır. Ve bir çok ülke Türkiye'i ve TC Devleti'nin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ı kendilerine rol model olarak görüyorlar. Bu durumda bazılarının canını sıkıyor. Böyle olunca da darbeler meydana geliyor yeni yeni biyolojik tehditler ortaya çıkıyor. COVID-19 zamanın da yani pandemi önemin de diplomasi çalıştayları içerisinde bir yenisi daha eklendi. Dijital Diplomasi (Digital Diplomacy) sosyal medya üzerinde, telefon diplomasisi ve 4G video konferanslar ile temaslar gerçekleşiyor. Artık bir yenisi daha eklendi litarütüre Metaverse diplomasi (Metaverse diplomacy)Metaverse kelime anlamı:Öte anlamına gelen “meta” ve evren anlamına gelen “universe” kelimelerinin birleşiminden oluşan Metaverse, kısaca içinde bulunulan dünyanın ötesinde bir evren olarak tanımlanabilir (Özcan, 2021; Fiğan, 2022).Metaverse diplomasi, dijital ve sanal dünyaların giderek daha önemli hale geldiği bir ortamda, diplomatik ilişkilerin, politika yapımının ve uluslararası etkileşimlerin metaverse içindeki sanal platformlar aracılığıyla yürütülmesini ifade eder. Metaverse, fiziksel evrenin ötesinde, sanal gerçeklik (VR) ve artırılmış gerçeklik (AR) teknolojilerinin birleşimiyle oluşan, etkileşimli ve sürükleyici dijital dünyaları kapsayan bir terimdir.

Metaverse diplomasisinin temel unsurları ve potansiyel etkileri:1.Sanal Elçilikler ve Konsolosluklar:Gerçek dünyadaki diplomatik misyonların metaverse içindeki sanal kopyaları oluşturulabilir. Bu sanal elçilikler, vize başvuruları, konsolosluk hizmetleri ve vatandaş yardımı gibi işlevleri yerine getirebilir.2.Dijital Diplomatik Toplantılar: Fiziksel olarak bir araya gelmeyi gerektirmeyen, metaverse içindeki sanal ortamlarda düzenlenen diplomatik görüşmeler ve zirveler, zaman ve maliyet tasarrufu sağlayabilir. Pandemi döneminde popülerleşen sanal toplantılar, metaverse'in daha da gelişmesiyle daha yaygın hale gelebilir.3. Uluslararası İşbirliği ve Sorun Çözme:Metaverse ortamındaki etkileşimler, ülkeler arasında bilgi ve teknoloji paylaşımını hızlandırabilir. Bu ortamda gerçekleştirilen sanal tatbikatlar veya kriz simülasyonları, uluslararası işbirliğini ve problem çözme yeteneklerini artırabilir.Tekrar Afrika' a gelelim dijital diplomasinin getirdiği algoritmalar ile daima orada olacaktır. Türkiye ama buna karşı yeni tehditler de oluşabilir. Gerçi Cumhurbaşkanı sayın Recep Tayyip Erdoğan 5 Mayıs 2022 yılında bunun uyarısını vermişti. Dijital faşizm ve diktatörlüğüne karşı dünya kamuoyunu uyarmıştı. Ve bu da bize yerleşke alanı oldukça geniş yerli ve milli veri merkezlerin oluşmasına kaanat getirmektedir. Evet dünya değişiyor ve büyüyor. Dünya'daki hiç bir toplumu kendi kaderine ve başkaların onlara çizdiği hayatı terk etmedik ve yanlız bırakmadık daima onların yanındayız.