Çiftçi toplantısı sonuç bildirgesi açıklandı

İZMİR (İGFA) – İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Tunç Soyer, Şubat 2023’te “Geleceğin Türkiyesi’ni inşa ediyoruz” sloganıyla 100 yıl sonra tekrar kentte düzenlenecek İkinci Yüzyılın İktisat Kongresi için yapılan paydaş buluşmalarının üçüncüsünün akabinde sonuç bildirgesini açıkladı. Ödemiş Ovakent’te tarihi tütün deposunda yapılan toplantı 4 saatten fazla sürdü. Cumhuriyet Halk Partisi Genel Lider Başdanışmanı ve Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal’ın da iştirakiyle yapılan üçüncü çiftçi toplantısında; Türkiye’nin farklı bölgelerinden gelen kesim paydaşları, üretici örgüt temsilcileri, sivil toplum kuruluşları, odalar ile derneklerin liderleri, temsilcileri ve üretici kooperatiflerinin ortakları katıldı.

İkinci Yüzyılın İktisat Kongresi’nin Çiftçi Buluşması Deklarasyonu birinci taslak şu halde oluştu:

Bizler, Türkiye’nin yedi coğrafik bölgesinden gelen çiftçi kuruluşları, İzmir’in Ödemiş Ovakent köyünde bir ortaya geldik.

Yüz yaşındaki harap olmak üzere olan eski tütün fabrikasında yaptığımız İkinci Yüzyılın İktisat Kongresi hazırlık toplantısında, geleceğin Türkiye’sinin tarım siyasetini inşa etmekle ilgili kararlar aldık.

Bu kararlar, 10 Ağustos 2022 ve 5 Ekim 2022’de yapılan ön toplantılara katılan üretici kuruluşlarının teklifleri doğrultusunda şekillenmiştir.

Aldığımız kararların, kongrenin dört uzman masası ve başka paydaşların da görüşleri alındıktan sonra, Şubat 2023’te İzmir’de beden bulacak İkinci Yüzyılın İktisat Kongresi’nin gündemine alınmasına oy birliğiyle (şerhli üç husus hariç) karar verilmiştir.

İlkeler

1. Geleceğin Türkiye’sinin tarım siyasetleri yerli ve ulusaldır. İthalata dayalı bir tarım siyaseti kabul edilemez. Özelleştirmeye dayalı, dışa bağımlı, dayanakları azaltıcı neoliberal tarım siyasetleri terk edilerek yerli üretimi ve üreticiyi koruyan kamucu tarım siyasetlerine geçilecektir.

2. Herkes doğduğu ve yaşadığı yerde doyma hakkına sahiptir. Geleceğin Türkiye’sinin tarım siyaseti, kırsalda doğan her Türkiye Cumhuriyeti vatandaşına onurlu, nitelikli ve üniversal kıymetlere erişebildiği bir ömür hakkı tanır.

3. Besin hakkı ve sağlıklı beslenme her Türkiye Cumhuriyeti vatandaşının temel hakkıdır. Türkiye tarımının birincil gayesi, bu topraklarda yaşayan herkese kâfi, çeşitli, nitelikli, emniyetli, adil, lokal ve ekonomik besin sunmaktır.

4. Türkiye tarımının kilit taşı küçük üreticilerdir. Küçük üreticilerin kooperatif ve birliklerini desteklemek geleceğin tarım siyasetinin asli ögesidir.

5. Ziraî üretimde kamunun asli vazifesi arz ve talep ortasındaki dengeyi sağlamaktır. Tarım iktisadında büyüme için desteklemelere ek olarak eserin yanlışsız fiyattan satış garantisini sağlayan düzenekler kurulacaktır. Üretici, üretim sürecine pazar garantisi olduğunu bilerek başlayacaktır. Bu düzeneğin başlangıç noktası, makro ve mikro havzalar ölçeğinde stratejik ziraî üretim planlamasıdır.

6. Mahallî tohumlar ve hayvan ırkları gelecek nesillere taşınması gereken bir tabiat ve kültür mirasıdır. Türkiye’deki ziraî genetik çeşitliliğin tamamı devlet müdafaasına tabi olmalıdır.

7. Türkiye su yoksulu bir ülkedir. Suyun sınırsız bir kaynak olduğundan yola çıkılarak desteklenen, üreticiyi fakirleştiren, dışa bağımlılığı artıran ve ülkemizi kuraklaştıran çok sulamaya endeksli ziraî kalkınma siyasetine son verilecektir. (ZMO Şerhi)

8. Esere nazaran sulama yapılmayacak, suya nazaran eser belirlenecektir. Sulama yatırımları hakikat yerde, gerçek eseri teşvik edecek, bölgesel özellikler gözetilerek israfa neden olmayacak formda çağdaş sulama sistemleri ile planlanacak ve bu sistem güçlü bir biçimde denetlenecektir.

9. Ziraî üretim açısından mera ve ormanlar, ekili ve dikili tarım alanlarıyla bir bütündür. Arazi kullanım planları bu alanların tümünü koruyacak halde hazırlanacaktır. Tarım, orman ve mera alanlarının doğal karakteri değiştirilemez ve maksadı dışında kullanılamaz. Orman ve mera alanları olduğu üzere korunacak ve besin üretiminin değerli bir mecrası kabul edilecektir.

10. Türkiye tarımının özünde çeşitlilik vardır. Anadolu ve Trakya birbirinden çok farklı iklim bölgelerine sahiptir. Akdeniz ve Ege’de buğdayın hasat edildiği günlerde, Kuzeydoğu Anadolu’da buğday yeni ekilmektedir. Bu çeşitliliği korumak, canlandırmak ve geliştirmek geleceğin Türkiye’sinin tarım siyasetinin temel prensiplerinden biridir.

11. Tarımda yalnızca randıman artışı yerine, üretici için gelir artışına endeksli bir iktisadi model izlenecektir. Randımanı kısa vadede artıran, fakat orta vadede girdi maliyetini büyüterek dışa bağımlılığı artıran ve üreticiyi fakirleştiren eserler desteklenemez.

12. Katma bedeli artırmak, ziraî üretime yapılacak birincil iktisadi müdahaledir. Geleceğin Türkiye’sinin ziraî ihracatı kaliteli, ülkeye mahsus ve rekabet gücü yüksek eserlere odaklanacaktır. Tabiata bağlı tarım dalında kamucu müdahaleler artacak, stratejik eserlerde ziraî kamu iktisadi teşebbüsleri tekrar kurulacaktır.

13. Türkiye kırsalında yaşayanların, bilhassa de bayan üreticilerin kadim tarım kültürü, Türkiye tarımını geliştirmek için su üzere, toprak ve tohum üzere temel bir kaynaktır. Geleceğin Türkiye’sinde bu bilgiler muhafaza altına alınarak günümüz şartlarında kullanılmak üzere akademik tabana taşınacaktır.

14. Tarım iktisadını geliştirmenin temel teminatı tarımdaki değişim kabiliyetidir. İklim krizi başta olmak üzere dünyadaki ve ülkemizdeki büyük değişimler doğrultusunda, geleceğin Türkiye’sinin tarımı yeniliklere ve inovasyona açık bir ruha sahip olacaktır.
(TMMOB odaları şerhi: Unsurun bütününe değil, yalnızca iklim değişikliği yerine iklim krizi kavramı kullanılmış olmasına yöneliktir.)

15. Tarımda bayan ve çocuk işçiliğindeki problemler çözülecek, mevsimlik tarım personelleri insanca çalışma ve yaşama ortamına kavuşturulacaktır.