Çin ile Honduras arasında diplomatik ilişki kuruldu

Çin Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamaya göre, Bakan Çin Gang ile Honduraslı mevkidaşı Eduardo Reina’nın diplomatik ilişkilerin kurulmasına ilişkin ortak bildiriyi Pekin’de imzaladı.

Bildiride, iki ülkenin birbirlerini karşılıklı tanıdığı ve imza tarihinden itibaren büyükelçi düzeyinde diplomatik ilişkiler kuracağı vurgulandı.

Honduras Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, Tayvan ile diplomatik ilişkilerin kesildiği, onun yerine Çin Halk Cumhuriyeti’nin (ÇHC), Çin’in temsilcisi olarak tanındığı duyurulmuştu.

Açıklamada, “Honduras Cumhuriyeti hükümeti, dünyada tek bir Çin olduğunu ve Çin Halk Cumhuriyeti’nin Çin’in tamamını temsil eden tek meşru hükümet olduğunu tanır.” ifadesine yer verilmişti.

Honduras’ın ilişkilerini kesmesi sonucu Tayvan’ı diplomatik olarak tanımayı sürdüren Birleşmiş Milletler (BM) üyesi ülke sayısı 12’ye düştü.

En son Orta Amerika ülkesi Nikaragua, 10 Aralık 2021’de Tayvan ile diplomatik ilişkilerini keserek Pekin’i Çin’in temsilcisi olarak tanıdığını duyurmuştu.

Halen Orta Amerika ülkeleri Guatemala ve Belize, Güney Amerika ülkesi Paraguay, Karayip ülkeleri Haiti, Saint Vincent ve Grenadinler, Saint Kitts ve Nevis, Saint Lucia, Pasifik ülkeleri Tuvalu, Nauru, Palau ve Marshall Adaları ile Afrika ülkesi Esvatini, Tayvan’ı Çin’in temsilcisi olarak tanıyor.

BM üyesi olmayan Vatikan da Tayvan ile diplomatik ilişkisini sürdürüyor.

Honduras’ın 27 Ocak’ta göreve başlayan Devlet Başkanı Xiomara Castro, diplomatik tanıma ilişkisini Taipei’den Pekin’e çevirme niyetini dile getirmiş, Dışişleri Bakanı Eduardo Reina’yı 23 Mart’ta müzakereleri yürütmek ve diplomatik protokol imzalamak için Pekin’e göndermişti.

Çin-Tayvan anlaşmazlığı

Çin’de İkinci Dünya Savaşı’nın ardından çıkan iç savaşta Mao Zıdong liderliğindeki Çin Komünist Partisinin (ÇKP) 1949’da iktidarı ele geçirmesi ve Çin Halk Cumhuriyeti’nin kuruluşunu ilan etmesi üzerine Çan Kay-şek liderliğindeki Çin Milliyetçi Partisi (Kuomintag) üyeleri, Tayvan’a yerleşip 1912’de kurulan “Çin Cumhuriyeti” iktidarının Ada’da devam ettiğini ileri sürerek bağımsızlık ilan etmişti.

Bu girişim Çin tarafından kabul edilmese de Tayvan temsilcileri, 1971’e kadar Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulunda Çin’i temsil etmişti. 1950’ler ve 1960’larda çok sayıda ülkenin diplomatik ilişki tercihini Çin Cumhuriyeti’nden Çin Halk Cumhuriyeti’ne çevirmesinin ardından 1971’de BM Genel Kurulunda yapılan oylamada Pekin hükümetinin Çin’in tek meşru temsilcisi kabul edilmesiyle Tayvan’ın uluslararası örgütlerdeki konumu belirsiz hale gelmişti.

Pekin yönetimi, “Tek Çin” ilkesini benimseyerek Tayvan’ın kendi topraklarının parçası olduğunu savunuyor. Çin, boğaz ve çevresindeki askeri varlığının yanı sıra Tayvan’ın fiili bağımsızlığının hukuki bir statü kazanmasına, Tayvan hükümetinin dünya ülkeleriyle müstakil diplomatik ilişkiler kurmasına, BM’de ve diğer uluslararası kuruluşlarda temsil edilmesine karşı çıkıyor.

ÇHC, kendisini tanıyan ülkelerin Tayvan ile diplomatik ilişkilerini kesmesini şart koşuyor.