Deprem bölgesindeki iş dünyası konteyner kentlerin OSB’lere “komşu” olmasını istiyor

Kahramanmaraş merkezli sarsıntılardan etkilenen endüstriciler, hayatın tekrar olağana dönmesi için bu kentlerdeki konteyner kentlerin, organize sanayi bölgelerinin (OSB) etrafındaki topraklara kurulması teklifinde bulundu.

AA muhabirinin derlediği bilgilere nazaran, “asrın felaketi”nden etkilenen 10 vilayette 57 OSB yer alırken, bunlardan 36’sı işletmede bulunuyor. Oburlarının altyapı, planlama ya da kamulaştırma üzere süreçleri devam ediyor. Bölgelerdeki sanayi tesisleri, daha çok dokumacılık, konfeksiyon ve besin imalatı üzere alanlarda faaliyet gösteriyor. İşletme halindeki 36 OSB, tüm OSB’lerdeki istihdamın yüzde 21’ini karşılıyordu.

Depremin akabinde arama-kurtarma, hasar tespit ve enkaz kaldırma üzere süreçler devam ederken, bir yandan da bölge halkının muhtaçlıkları karşılanıyor. Bu süreçte bölgedeki endüstriciler de kentlerinin yine olağanlaşmasını ve endüstride bacaların tütmesini bekliyor.

Depremlerden etkilenen bölgelerdeki iş dünyası temsilcileri, mevzuya ait beklentilerini AA muhabirine kıymetlendirdi.

“İşçilerimizi tutmak istiyoruz”

Adıyaman Organize Sanayi Bölgesi Lideri Abdulkadir Çelenk, kentte enkaz kaldırma çalışlarının devam ettiğini belirterek, “İşçilerimizi ayakta tutmak için konteyner muhtaçlığımız var. Personellerin burada konaklaması için gerekiyor. İlimiz harabeye döndü, bari personellerimizi tutalım. Bizim bunun için yerimiz var, yalnızca konteyner gereksinimimiz bulunuyor. Öbür OSB’lerden konteyner talep edeceğiz.” diye konuştu.

Doğal gaz ve elektrik temininde sorun yaşamadıklarını aktaran Çelenk, gelecek hafta OSB’yi açmayı düşündüklerini bildirdi.

“36 dokuma fabrikamız dün itibariyle üretime başladı”

Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası Lideri Mehmet Kaya da fabrikalarının fiziki yapısıyla ilgili sorunları olmadığını aktarırken, üretmek ve ihracat yapmakla ilgili taleplerinin olduğunu söyledi.

Deprem bölgesindeki vilayetlerde hayatın olağana dönmesinin sağlanması gerektiğini belirten Kaya, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“İnsanların iş yerlerini açması, çalışanların işlerine gitmesi, hayatın başlaması gerekiyor. Burada iki şeyi dikkate almamız lazım. Bölgedeki üretim maliyetlerine dayanak olmak lazım. Bölgedeki emekçi maliyetlerinde bölgeye özel 6 aylık-1 yıllık dayanak sağlamalı. Doğal gaz ve elektrik tüketiminde indirime gidilmeli. Ayrıyeten imalat kesimine özel kredileri devam eden işletmeler için faiz dayanağı verilmeli. Güç takviyesinde haksız rekabet istemiyoruz, kısa müddetli bu dayanak verilmeli. Bu adımların atılması bölgedeki üretimi sağlar. Ayrıyeten sarsıntıdan daha fazla etkilenen vilayetlerin acil gereksinimi da bizimki üzere etraf vilayetlerden sağlanabilir. Besin, konteyner, çadır, çocuk bezi üzere gereksinimlerin bölgedeki tesislerden alınması sağlanmalı. Diyarbakır, Şanlıurfa, Gaziantep ve Malatya üzere kentler şu anda üretim yapabilir konumda ancak bu saydığım şartlar yerine getirilirse kentler süratle ayağa kalkar. Organize sanayi bölgemizdeki 36 dokuma fabrikamız da dün itibariyle üretime başladı.”

“Gıda, giysi ve inşaat materyali fabrikaları çalışmak istiyor”

Gaziantep Sanayi Odası Lideri Adnan Ünverdi de Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının fabrikalardaki hasar tespit çalışmasını bitirmesini beklediklerini söyledi. Çalışabilecek fabrikaların bir an önce çalışmasını istediklerini kaydeden Ünverdi, “Buna yönelik hazırlıklar tamamlanıyor, bir iki güne kadar çalışmaya başlanacak. Doğal gaz kademeli olarak veriliyor, çalışabilecek arkadaşlar çalışacaklar. Emekçilerimize de bir davetimiz var. Her ne kadar OHAL ilan edilen bölgede olsak da çalışmak durumundayız. Çalışabilecek durumda olanların fabrikalara çalışması hem moralleri yükseltecek hem de hayatın olağanlaşmasını sağlayacak. Ayakta kalmamız için, yıkılan kentlere yardımcı olmak için hepimiz çalışmak durumundayız. Kendi yaramızı kendimiz saracağız.” diye konuştu.

Yıkılan fabrikaları bulunmadığını yalnızca güçlendirilmesi gereken fabrikaları olduğunu aktaran Ünverdi, “En kısa müddette çalışma nizamına geçmek istiyoruz. Gaziantep bir üretim kenti. Besin dalının birinci kademede üretime geçmesi gerekiyor. Giysi ve barınmayla ilgili inşaata yönelik fabrikalarımız bir an önce çalışmak istiyor. Sarsıntının üzerimizde bıraktığı etkiyi çalışmak tedavi edecek. Patronların de müşterileriyle alakası devam etmiş olacak ve müşteri kaybı yaşanmayacak. Bilhassa yurt dışından müşteri kaybı olursa, bu fabrikalar gelecekte daha büyük mağduriyet yaşar.” dedi.

“6 ayda üretime geçemeyecek fabrikalar var”

Kahramanmaraş Ticaret ve Sanayi Odası Meclis Lideri Mehmet Hanefi Öksüz de yaşanan büyük felaketin akabinde toparlanmaya çalıştıklarını belirterek, “İşletmelerimizde hasar büyük. Hasar fabrikadan fabrikaya değişiyor. Çatı çökmeleri var. Makinelerin üzerine çökmüş. Bu da kıymetli bir durum. Sanayimizi tekrar ayağa kaldıracağız inşallah. Sanayi dışardan gelen yardımlarla değil, çalışanlarla ayağa kalkar. İş gücü kaybımız var, ulaşılamayanlar da var. İlimiz, iplik ve dokumacılıkta büyük bir üretici. Çelik eşya üretimimiz de var. Her türlü sanayi var. Çimento ve kağıt dallarımız de var. Vilayetimizde 28 fabrika ve 14 bin çalışan bulunuyor. Fabrikalarımızda 1 haftada üretime geçecek olan da var, 6 ayda üretime geçemeyecek de. Bunların altından kalkarız fakat kaybettiğimiz canlar geri gelmez.” değerlendirmesinde bulundu.

“Konteynerlerde hem barınır hem çalışırlar”

Malatya Ticaret ve Sanayi Odası Lideri Oğuzhan Cet Sadıkoğlu da vilayetteki sanayi tesislerinin değerli kısmında vatandaşların konakladığını belirterek, “Organize sanayi bölgelerinin etrafına konteyner kentler kurularak işçinin orada konaklaması sağlanmalı. Bakım ve besin gereksinimleri da patronlarınca sağlanabilir. Şu anda işletme çalışanının barınma sorunu var, herkes bir yere dağıldı. Konteyner yaparsak hem barınır hem çalışırlar. Bunu acilen gündeme getirelim. Bu türlü imkan olursa endüstriyi çabucak ayağa kaldırırız. Kentteki fabrikaların yüzde 20’si ağır hasarlı, yüzde 80’i ise ufak tadilatla ayağa kalkar. Barınma ve çadır sorunu bir an evvel çözülmeli.” sözünü kullandı.

Kentte, besin ile dokuma ve konfeksiyon bölümlerinin öne çıktığını aktaran Sadıkoğlu, “Şehirler temelli tahliye edilmemeli. Halbuki bu kentler bir halde ayağa kalkacak. Kenti boşaltmanın tahlil olacağına inanmıyoruz. Hasta ve yaşlılar kentten çıkabilir lakin eli iş tutan herkesin kentinde çalışması için imkan sağlarsanız, kentin ayağa kalkması da sağlanır.” dedi.

“Borçlar ötelenmeli”

Adana Sanayi Odası Lideri Zeki Kıvanç da kentteki sanayi tesislerinde zahmet olmadığını belirterek, “Ancak öbür vilayetlerle daima temas halindeyiz. Kısa çalışma ödeneğinin bir an evvel devreye girmesi, kredilerin ötelenmesi sağlanmalı. Kısa çalışma ödeneği çıkarılırsa bu iş yerlerinde çalışanlar İşsizlik Sigortası Fonundan maaş alarak geçim sağlar. Vergiler esasen ertelenmişti. Beşerler tahsilatını yapamayınca borcunu ödeyemiyor, kredilerin ötelenmesi mümkünse sağlanmalı. Hatta bunlar da faizsiz ötelenmeli. Beşerler para kazanamıyor, öbür vilayetler çok perişanlar. Bu firmaların borçları da ötelenmeli zira tahsilat yapamazlar, kısa çalışma ödeneğinin bir an evvel çıkması lazım. ” değerlendirmesinde bulundu.

“Çalışanlar toparlanırsa üretime geçeriz”

Osmaniye Ticaret ve Sanayi Odası İdare Şurası Lideri İhtilal Murat Aksoy da kentteki sanayi tesislerinde hasar olmadığını lakin şimdi üretime de başlamadıklarını belirterek, “Kentte, demir-çelik, dokuma ve besin üzere kesimlerde üretimimiz var. Şu anda yalnızca vatandaşın acil gereksinimlerini gidermek için fabrikaları kullanıyoruz. Çalışanlar toparlanırsa üretime kısa müddette başlarız.” diye konuştu

Geçici konut ve ruhsal takviye talebi

Güneydoğu Anadolu İhracatçı Birlikleri Koordinatör Lideri Ahmet Fikret Kileci de elektrik ve doğal gaz problemlerinin çözüldüğünü söyledi. Fabrikalarda çalışanların zelzeleden etkilendiğine dikkati çeken Kileci, “Çalışanların öncelikle ruhsal takviyeye gereksinimleri var. Ayrıyeten bir an evvel süreksiz konutların da tamamlanması lazım. Bölgeye aktarılacak finansal kaynaklar gerçek kullanılmalı, bu kapsamda taşınabilir süreksiz ömür alanların oluşturulmasına öncelik verilmeli. Fabrikalarda çalışan bulabilmemiz için bunlar çok değerli.” dedi.

Deprem bölgesindeki 10 ilin organize sanayi bölgesi sayıları şöyle: