Doğu Karadeniz’de petrol sondajı heyecanı

Enerji ve Doğal Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, 21 Mayıs’ta katıldığı bir televizyon programında, Karadeniz’de petrol ve doğal gaz arama çalışmalarına ait, “Yeni alanlarda keşif maksatlı sondajlarımızı da yapacağız. Ordu açıklarındaki sismik çalışmalarımızı tamamladık. Bir sondaki evrede Doğu Karadeniz’e gideceğiz. Orada petrol bulma ihtimalimiz var. Trabzon-Rize açıklarında bir sondajımız daha olacak. Batı’dan Doğu’ya potansiyel görülen her yere girilecek” sözlerini kullandı.

Bakan Dönmez’in yeni keşif çalışmalarına yönelik açıklaması üzerine gözler Doğu Karadeniz’e çevrildi. Bölgede deniz tabanında, birtakım noktalarında petrol sızıntısı varlığının bilindiğini aktaran uzmanlar, verimli rezerv alanlarının keşfiyle sondaj yapılıp rafineri kurulması durumunda bölge iktisadının canlanacağını belirtti. Heyecan yaratan gelişme sonrası sondaj gemisinin, Trabzon-Rize açıklarında faaliyet göstermesi bekleniyor.

‘ÇAYELİ AÇIKLARINDAKİ SIZINTILAR TORTUDAN GELİYOR DEMEKTİR’

KTÜ Jeoloji Mühendisliği Kısmı eski öğretim üyesi Dr. Kemal Akdağ, petrol rezervinin kayaç yapısına nazaran makul bölgelerde birikim yaptığını söyleyerek, “Denizlerde çökelen tortular içerisindeki organik hususun, ‘kerojen’ denilen petrolün ham unsuruna dönüşmesiyle oluşuyor. Bunun ham hususu canlılardır. Bu canlılara birlikte çökelen tortular vakit içerisinde yığışarak ve üstlerine gelen yeni tortularla gömülerek makul sıcaklık ve basınç şartlarında değişime uğraması sonucu ‘kerojen’ oluşur.

Karadeniz’deki tortular içerisinde ‘kerojen’ oluşturacak unsurun olup olmadığı kıymetlidir. Bunlar varsa petrol oluşur. Karadeniz’deki var olan sızıntılar, Çayeli açıklarındaki canlı petrol sızıntısı üzere sızıntılar bir yerden, Karadeniz’in içerisindeki tortulardan geliyor demektir. Karadeniz’de gözüken emare petrolün varlığını gösteriyor. Denizde bu emareler değerli. Lakin kaynağı çıktığı yerde olmayabilir. Zira petrol göç eder. Oluştuğu yerde değil, kapandığı yerde bulunur” dedi.

‘ÜMİTLİ ALANLAR TESPİT EDİLMELİ’

Petrol bulunabilmesi için Karadeniz’de ağır arama çalışmaları yapılması gerektiğini belirten Akdağ, “Petrol çoklukla denizel kayaçlarda ve ortamlarda gelişir. Karadeniz zengindir diyemem. Karadeniz içerisindeki petrolü barındıracak sediment dağılımını bilmiyoruz. Onu lakin yapılan sismik çalışmalar sonunda ümitli alanlar nerelerdir, oraların tespit edilmesi gerekiyor. Sismik çalışmalar sonunda sondaj, sonra da üretim çalışmaları başlar. Bu alanlar tespit edildikten sonra sondaj çalışmalarının bu alanlara yönlendirilmesi gerekiyor. 10 kuyu açarsınız ve 1 kuyuda petrol bulursanız bu rantabl oluyor. 1-2 kuyu açıp çıkmayınca durulmaması gerekiyor. Yüzlerce, binlerce sondaj yapıldıktan sonra anca bir bölgede çalışabiliyor” diye konuştu.

‘PETROL REZERVUARININ YAPISI VE BÜYÜKLÜĞÜ ÖNEMLİDİR’

Petrol rezerv alanlarının büyüklüğünün değerli olduğunu belirten Akdağ, “Derini çıkarabilmek için sismik çalışmalar yapılır, daha sonra sismik çalışmalarla belirlenmiş yapılarda sondajlar yaparak petrolün çıkarılması için gerekli süreçleri yürütür. Rastgele bir sondajda petrol bulunduysa o saha genişletilir. Petrol rezervuarının yapısı ve büyüklüğü değerlidir. Karadeniz içerisinde de bu petrolleri içeren kayalar aşikâr bir yaş aralığındaki kayalardadır. Jeolojik vaktin çeşitli devirlerinde çökelmiş birçok tortul kayaç var. Bunların her birinde petrol olma mümkünlüğü var. Bu çökeller içerisinde ana kaya varsa uygun şartlarda petrol üretmişse bunların bir yerde depolanıp korunup bizim onları arayıp bulmamıza kadar bekler” dedi.

‘EKONOMİYE BÜYÜ KATKI SAĞLAYACAK’

Doğu Karadeniz’de yapılacak çalışmalarla petrol bulunması halinde iktisada değerli kar sağlanacağını belirten Akdağ, “Arama çalışmaları sonunda ümitli alanların ve petrolün bulunması tabi ki iktisada büyük katkılar sağlayacaktır. Petrol bugün değerli bir girdi. O açıdan da kıymetli yeraltı zenginliği. Bulunması son derece önemli” tabirlerini kullandı. (DHA)