Dünya zenginlerin peşinde: Daha fazla vergi ödeyecekler mi?

Dünya üzerinde pek çok ülkede hükümetler zenginler üzerindeki baskılarını ağırlaştırıyor. İsviçre’nin Cenevre kantonunda devlet 3 milyon frankın üzerinde varlığı olan vatandaşlardan almak istediği servet vergisi fiyatını 10 yıllık bir devir için yüzde 1’den yüzde 1.5’e çıkarmak istediğini açıkladı.

Referanduma sunulan kelam konusu yasa tasarısı parlamentodaki sol partiler ve sendikalar tarafından desteklenirken, asıl hedef pandemi ile azalan vergi gelirlerini artırmak olarak belirlendi.

Vatandaşlara yapılan referandum davetinde, “Sağlık, iktisat ve etraf üzere alanlarda önemli problemlerimiz var ve aksiyon almamız gerekiyor” sözleri kullanıldı. Çağrıda bu alanlarda yükün yüklü olarak orta sınıfın üzerine kaldığı tabir edildi.

İş örgütleri yasa tasarısına sert bir halde karşı çıkarken, Pazar günü kentte yapılan referandumda halkın yüzde 55.2’si hayır oyu verdi. Yasanın geçmesi durumunda pek çok zenginin İsviçre’nin farklı bölgelerine taşınması bekleniyordu. Resmi sayılara nazaran Cenevre’de yaşayan 500 bin vatandaşın 19 bini milyoner.

CENEVRE BÜTÇE FAZLASI VERİYOR

Bu 19 bin insan ortasından 4 bin 200 ila 10 bininin servetinin 3 milyon İsviçre Frangı’nın üzerinde olduğu kestirim ediliyor. Tasarıya karşı olan çevreler Cenevre hükümetinin her yıl bütçe fazlası verdiğini belirtiyor. Kantonun İktisat Bakanı Nathalie Fontanet, “Bu tasarı Covid-19 vaktinde verilmişti, geçen yıllarda vergi gelirlerimiz yükseldi” sözlerini kullanıyor.

Norveç’in başşehri Oslo şu sıralar zenginleri favori yerlerinden değil.

Norveç geçen yıl zenginlerden aldığı ek servet vergisini yüzde 1’den yüzde 1.1’e çıkarmıştı. Yalnızca 0.1 puanlık artış bile pek çok zenginin servetlerini bu ülkeden çıkarmasına sebep olmuştu. Cenevre Ticaret Odası Lideri Vincent Subilia, “Norveç sendromu yaşamak istemiyoruz. Bu demagojik ve ideolojik oylama ertelenmeli. Cenevre’nin varlıklı insanları tehlikeye atılıyor” sözlerini kullandı.

BIDEN: ZENGİNLERİN ÜZERİNE DAHA FAZLA GİDECEĞİM

Bugün zenginlerden daha fazla vergi alınması ABD’de de epeyce tanınan bir husus. ABD Lideri Joe Biden 2024 kampanyasının kıymetli bir kısmını zenginlerden daha fazla vergi alma vaadi oluşturuyor. Dünyanın en güçlü insanı Elon Musk ise bunun orta sınıfa ziyan vereceğini düşünüyor.

Musk, “Hükümetin çok harcamalarının yükü orta sınıfa düşecektir. Onlar maaşlarını almadan kesilen vergilerden kaçamıyorlar” sözlerini kullanıyor. Biden bilhassa geçen hafta sonu düzenlediği bir mitingde sendikacılara seslenerek vergiler konusunda zenginlerin üzerine daha fazla gideceğinin kelamını verdi.

2021 yılı prestijiyle 36 OECD ülkesinin yalnızca 5 adedinde servet vergisi uygulanıyor. Bunlar Fransa, Norveç, İspanya, İsviçre ve Kolombiya. Pek çok ülke servet vergisi olarak ekstra bir vergi uygulamasa da örneğin Türkiye’de olduğu üzere fiyatlı çalışanların maaşları yükseldikçe daha yüksek vergilik dilime girerek, brüt maaşlarının değerli bir kısmını vergi olarak ödüyorlar.

Belçika’da 500 bin eurounun üzerinde varlığını bankalarda tutan bireyler bu varlıkların yüzde 0.15’ini yıllık vergi olarak devlete yatırıyor.

NORVEÇ’TEN 30 MİLYONER KAÇTI

Yukarıda bahsedilen Norveç örneğine dönülecek olursa Norveç’te 2022 yılında 30 milyoner servet vergisinin artırılması dolayısı ile ülkeyi terk etti. Bu son 13 yılda ülkeden çıkan milyoner sayısından daha fazla. Norveç’ten çıkan bu insanların kıymetli bir kısmı servetlerini görece düşük vergilerin olduğu İsviçre’ye taşıdı.

Yaklaşık 2 milyar dolar serveti olan Norveçli iş insanı Kjell Inge Rokke, “Lugano’yu yeni meskenim olarak seçtim. Daha düşük vergiler olduğu için değil, Avrupa’da çok merkezi bir noktada. İtalya’ya yakınım. Pek çok şirketime bir tık uzaktayım” tabirlerini kullandı. Rokke 2021 yılında Norveç’in en fazla vergi ödeyen bireyi pozisyonundaydı. Norveç İşletme Fakültesi’nde (Norwegian Business School) Profesör olarak vazife yapan Ole Gjems-Onstad’a nazaran; Norveç vatandaşları en uygun yatırımcıların yurt dışına çıkmasından çok da şad değiller.

Kaynaklar: Bloomberg, The Guardian, Dagens Naeringsliv, OECD, Kriptokoin.com