Gözler Türkiye’de… Dünya canlı yayınla takip etti

SEÇİMLER ABD’den Avrupa’ya, Azerbaycan’dan KKTC’ye, Japonya’dan Arap ülkelerine kadar büyük ilgiyle izlendi. Amerikan New York Times, CNN International üzere milletlerarası medya kuruluşları haberi internet sitelerinde manşetlerine taşırken Al Jazeera, BBC Türkçe, VOA Türkçe üzere haber siteleri son gelişmeleri ‘canlı akış’ halinde okurlarına duyurdu. Yabancı haber siteleri, toplumsal medya hesaplarından yaptıkları paylaşımlarla da son gelişmeleri aktardı, adaylar ve oy kullanımıyla ilgili bilgi verdi. Haber siteleri, soru ve cevap halindeki özel haberleri, uzman yorumlarıyla seçimlerin detaylarını okuyucularına aktardı. Çabucak çabucak tüm kaynaklarda seçimlere yüksek iştirak vurgusu dikkat çekti.

ATİNA DÜN GECE UYUMADI

– Türkiye’deki seçimler, Yunanistan’da 21 Mayıs Pazar günü yapılacak seçimleri unutturdu. Haftalar öncesinde başlayan Türkiye ilgisi dün doruğa çıktı. Yunan halkı ekranları başında heyecanla seçim sonuçlarını bekledi.

– Televizyonlar, Türkiye’deki muhabirlerine bağlanarak, gelişmeleri daima olarak aktardılar. Stüdyolara davet edilen siyasetçiler ve uzmanlar da seçimlerin “ertesi gününü” konuştular, bağların geleceğine dair varsayımlarda bulundular. Yunan gazeteleri de pazar günkü sayılarında seçimlere birinci sayfalarında yer ayırdı.

– Ülkenin iki büyük gazetesinden olan “Ta Nea” Türkiye seçimleri hakkında tam 48 sayfalık özel ek yayınladı. “To Vima” gazetesi de seçimlere 12 sayfa ayırdı. Seçim öncesinde hem Başbakan Kiriakos Miçotakis, hem de ana muhalefet önderi Aleksis Çipras yarışı kim kazanırsa kazansın yeni periyotta diyalog için çalışacaklarını söylemişti. (Yorgo KIRBAKİ/ATİNA)

KIBRIS’TA SOKAKLAR BOŞ TV ÖNLERİ KALABALIK

– Seçimler Kıbrıs Türklerini de Ada’daki Rumları da ekrana kilitledi. Sandıklar kapandıktan sonra sayım sürecinde sokaklar boşaldı. KKTC televizyonları sayım sürecini ekranlarına canlı taşıdı. Rum televizyonları ve internet haber siteleri de dün seçim sonuçlarını, anlık haberlerle duyurdu.

– 140 bin 111 seçmenin olduğu KKTC’de, sandığa rekor ilgi vardı. YSK datalarına nazaran, yurtdışı seçmenlerin iştirak oranı yüzde 53.9 olurken, KKTC’de 82 bin 588 seçmen oy kullandı ve iştirak yüzde 59.1 ile dünya ortalamasının üzerinde oldu.

– Adreslerini KKTC’ye almayan binlerce öğrenci ve çalışan ise, oylarını kullanmak üzere Türkiye’ye akın etti. Son güne kadar hava ve deniz seferleriyle binlerce seçmen Türkiye’ye gitti. KKTC’de çok sayıda Hatay kökenli de daima yaşıyor. Bu kapsamda Hatay seçmeni için İskenderun’a ek seferler yapıldı. (Ömer BİLGE/LEFKOŞA)

ARAP TELEVİZYONLARI YARIŞI YERİNDE İZLEDİ

– Seçimler, uzak coğrafyalardaki Japonya’dan Malezya’ya Azerbaycan’dan İrlanda’ya dünya çapında yakından takip edildi. Arap basınında da dünkü yarışa ilgi ağırdı. AlJazeera, Şarkul Avsat, Middleeasteye, The New Arab üzere önde gelen haber siteleri yarışı manşetten verirken, sonuçları da anlık olarak paylaştı.

– Katar merkezli AlJazeera televizyonu, canlı yayınlarla seçim gecesini yerinde takip etti. Arap basınında bilhassa, mümkün bir iktidar değişiminin Türkiye dış siyasetinde ne üzere değişikliklere yol açacağı üzerinde duruldu.

– İsrail’in önde gelen yayınlarından Times of Israel, oy kullanmaya ilginin ağır olduğuna dikkat çekti. Jerusalem Post haber sitesi de seçimler öncesi iktisat tartışmalarını hatırlattığı haberinde, oy sayımını anbean aktardı.

AVRUPA BASINI: YILIN EN DEĞERLİ SEÇİMİYDİ

– Avrupa başşehirleri, dünya medyasının ve uzmanların “2023’ün en önemlisi” olarak nitelemekte tereddüt etmediği Türkiye’deki seçimleri çok yakından izlediler. Son periyotta Avrupa’daki seçimlerde önemli bir sorun haline gelen seçime katılma oranının Türkiye’de son derece yüksek olması Avrupa medyasının sıklıkla vurgu yaptığı noktalardan biri oldu.

– Birinci sonuçların gelmeye başlanmasıyla çok sayıda yayın organında, “Sayıların savaşı” vurgusu öne çıktı. Bilgi akış süreci Avrupa medyalarının yorum yapmasını epey zorlaştırdı.

– Seçimlerin yalnızca Türkiye’yi ilgilendirmediği yorumuna da sıkça rastlandı. The Guardian, “Seçim Türkiye hudutlarının çok ötesinde bir kıymete sahip” sözlerini kullandı. Bilhassa Avrupa Birliği ülkelerinin tutumunu ele alan Fransız Le Figaro gazetesi, öne çıkardığı bir haberinde, “Avrupalıların belgisiz bir gelecek karşısındaki temkinli sessizliği” başlığını tercih etti. Seçimlerin AB ve NATO açısından kıymetli sonuçları olacağına vurgu yapan gazete, “AB, Türkiye’nin bir sonraki cumhurbaşkanının kim olacağını bekliyor” değerlendirmesi yaptı. Fransız Le Monde ise seçim güvenliğine yönelik mobilizasyona dikkat çekti. (Güven ÖZALP/BRÜKSEL)

ABD MEDYASINDAN DAKİKA DAKİKA TAKİP

– ABD medyası seçim kampanyasını olduğu üzere seçim günü ve sayımı da yakından izledi. Dünyanın önde gelen medya kuruluşlarından New York Times gazetesi, CNN International haber siteleri, 14 Mayıs seçimlerini internet sayfalarında manşete aldı. Gelişmeler dijital olarak “canlı” ibaresiyle takipçilerle paylaşıldı. Türkiye’nin güçlü ekonomik ve siyasi bağlara sahip bir NATO üyesi olduğu, bu yüzden dünya başkanlarının de yarışı yakından takip ettiği belirtildi. ABD idaresi taraf tutmadığını, kim kazanırsa onunla çalışmaya hazır oldukları iletisini vermişti.

– ABD’deki Türk seçmen de seçim gecesini ilgiyle izledi. ABD’de ikamet eden 134 bin 245 Türk seçmenden, 53 bin 40’ı oy kullanmıştı. İştirak oranı 2018 yılında yapılan seçime kıyasla yüzde 71 artarak yüzde 39.56’ya ulaşmıştı. (Razi CANİKLİGİL/NEW YORK)

ALMANYA’DA SONUÇLARA İLGİ AĞIR OLDU

– Türk seçmenin yurtdışında en ağır olduğu Almanya’da seçimler farklı bir ilgiyle takip edildi. 1.5 milyon Türk seçmenin bulunduğu Almanya’da bu yıl da sandığa iştirak yüksek düzeylerde gerçekleşti. Türk seçmen üzere Alman medyası da seçim sürecini ve oy sayımını yakından izledi.

– Almanya’daki Türk siyasi partilerinin lokal örgütleri ve dernekler oy sayımını ve Türkiye’den gelen haberleri takip etmek üzere özel etkinlikler düzenledi. Yalnızca Almanya’nın başşehri Berlin’de bu cinsten 5-6 aktiflik düzenledi. Yeniden Türk nüfusun ağır olduğu Avrupa’nın öbür kentlerinde de benzeri buluşmalar oldu.

– Alman devlet televizyonları ARD ve ZDF de haberlerinde seçime geniş yer verdi, daima güncellemeler yaparak gün uzunluğu takibi sürdürdü. Almanya’da yayınlanan günlük gazetelerden Frankfurter Rundschau internet sitesinde, Türkiye’den sonuçlara dair gelen haberleri “İlk sonuçlar (Cumhurbaşkanı) Erdoğan’ı önde gösteriyor” başlığıyla verdi. (Ahmet KÜLAHÇI/BERLİN)

ALMAN POLİSİNDEN SEÇİM MESAİSİ

Türkiye’deki seçimler nedeniyle Almanya’daki güvenlik üniteleri de ek tedbirler aldı. Alman “Bild am Sonntag” gazetesinin haberine nazaran, İçişleri Bakanlığı Türkiye’deki seçimler nedeniyle federal güvenlik ünitelerine muhtemel aksiliklere hazır olmaları talimatını verdi. Gazeteye konuşan bir İçişleri Bakanlığı sözcüsü, Türkiye’deki seçimler nedeniyle federal güvenlik ünitelerinin, eyaletlerden sorumlu güvenlik daireleriyle irtibat halinde olduğunu ve gelişmeleri yakından izlediklerini söyledi. Gazete, seçim sonuçlarına bağlı olarak Almanya’da muhtemel kutlama ya da protesto şovları sırasında yaşanabilecek gerginliklere karşı tedbir alındığını yazdı. Lakin görevlendirilen polis sayısı ya da alınan tedbirlere dair ayrıntı vermedi. Yaklaşık 1.5 milyon Türk seçmenin bulunduğu Almanya’da 26 noktada sandık kurulmuştu.

AVRUPA’DAN 400 GÖZLEMCİ İZLEDİ

TÜRKİYE’deki seçimleri Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) gözlemcileri de yerinde izledi. Sandık güvenliği ve seçim sürecine dair gözlemlerde bulunmak üzere AGİT ismine başşehir Ankara’ya gelen Büyükelçi Jan Petersen, “Gözlem için alandayız, raporumuzu yarın (bugün) açıklayacağız” dedi. Ankara’daki Kavaklıdere Ortaokulu’nda gazetecilere açıklamalarda bulunan Petersen, seçimleri izlemek maksadıyla Türkiye’ye altı hafta evvel geldiklerini belirtti.

ALTI HAFTADIR TÜRKİYE’DELER

Petersen, “Altı haftalık süreçte Türkiye’deki seçim sürecinde olan yasal çerçeveler, seçim kampanyaları, partilerin aktiflikleri halinde takipte bulunuyoruz, bunların raporlarını yapıyoruz. Bugün de müşahede için dışarıdayız. Bu raporları yarın (bugün) duyuracağız” dedi.

AGİT’e bağlı Demokratik Kurumlar ve İnsan Hakları Ofisi’nin (ODIHR) 350 kişilik gözlemci heyetinin yanı sıra Avrupa Kurulu Parlamenter Meclisi (AKPM) de 42 kişilik bir takımla seçimleri yerinde izledi. Fakat takımın bir kısmı sürece daha yakın vakitte dahil oldu. Oy kullanma sürecini dün sabah erken saatlerde izlemeye başladıklarını aktaran Petersen, faaliyetlerinin sayım esnasında ve sonrasında da devam ettiğini aktardı. (DHA)

ABD BÜYÜKELÇİSİ: TÜRKİYE’Yİ ÖRNEK ALIN

ABD’nin Ankara Büyükelçisi Jeff Flake, evvelki gün Instagram’dan yaptığı paylaşımla Türkiye’de sandığa gitme oranının yüksekliğine dikkat çekti. Eşi Cheryl ile bir tekneden çekilmiş fotoğrafını paylaşan Flake, “Yarınki (dün) seçimler için Türkiye’de olmaktan onur duyuyorum. Türk halkı reyini ciddiye alıyor, seçmenlerin yüzde 80’inden fazlasının sandığa gitmesi bekleniyor. Dünyanın kalanı için ne kadar güçlü bir örnek” diye yazdı. ABD’de en son 2020 yılında yapılan başkanlık seçimlerine iştirak yüzde 66 düzeyinde kalmıştı.

AMERİKALILARA SÖYLEM DERSİ: KILIÇDAROĞLU

NEW York Times gazetesi, okurlarına Millet İttifakı’nın Cumhurbaşkanı Adayı Kemal Kılıçdaroğlu’nun isminin nasıl söylem edileceğini anlattı. Seçim sonuçlarına dair canlı yayın sayfasından 42 saniyelik bir görüntü paylaşan gazete, “Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın rakibinin ismi nasıl teleffuz ediliyor?” sorusuna karşılık aradı. Gazete, “Türkler için bile zorlu” dediği ismin manasının “kılıç ustasının oğlu” olduğunu not etti.

TWİTTER İÇERİK KALDIRDI… ELON MUSK’TAN TÜRKİYE AÇIKLAMASI

SOSYAL medya platformu Twitter, oy kullanma süreci başlamadan bir gün evvel Türkiye’den birtakım içeriklere erişim pürüzü getirdi. Platformun hükümetlerle ilgileri yöneten ünitesinden hem Türkçe hem İngilizce yapılan paylaşımlarda, “Twitter’a iletilen erişim engellenmesine yönelik mahkeme kararları uyarınca ve Twitter’ın Türkiye’de kullanıma açık kalmasını sağlamak emeliyle, Türkiye’de birtakım içeriklerin erişimine engelleme getirdik” denildi. Twitter, bu içeriğe Türkiye dışından erişimin devam edeceğini kaydetti. Engellenen içeriğin ne olduğu tartışmaya neden oldu. Twitter’ın sahibi milyarder iş insanı Elon Musk, bir kullanıcının bildirisi üzerine, “Bunu yapmasaydık tüm Twitter’a erişim daraltılacaktı, hangisi daha iyi” diye sordu.