Güler Sabancı: Cumhuriyetin 100. Yılına Girerken Tamamlanmamış Bir Problemimiz Var

Sabancı Vakfı Mütevelli Heyeti Lideri Güler Sabancı, gelecek için umutlarını ve beklentilerini içeren bir mektup yayınladı. Güler Sabancı, “Cumhuriyetin 100. Yılına Girerken Tamamlanmamış Bir Sorunumuz Var” başlıklı mektubunda bayanlar ve kız çocukları için “fırsat eşitliği” konusuna vurgu yaptı.

Sabancı Vakfı Mütevelli Heyeti Lideri Güler Sabancı, Cumhuriyetin 100. yılına girerken Cumhuriyetin yeni yüzyılına dair kararlarını, beklentilerini ve umutlarını lisana getirmek emeliyle bir mektup yayınladı. Geçen yıl bu kapsamda birinci mektubunu paylaşan Sabancı’nın bu yılki mektubu “Cumhuriyetin 100. Yılına Girerken Tamamlanmamış Bir Problemimiz Var” başlığını taşıyor. 

Kadınlar ve kız çocukları için fırsat eşitliği vurgusuyla hazırlanan mektupta Güler Sabancı, “Son yıllarda peş peşe gelen pandemi, savaş ve ekonomik zorluklar, hepimizin geleceğe dair beklentilerinde belirsizlik ve güvensizliğe yol açtı, eşitsizliklerin derinleşmesine sebep oldu. Hem ülkemizde hem de dünyada eşitsizliklerden en fazla etkilenen kümelerin başında ise tekrar bayanlar ve kız çocukları geldi. Ekonomik zorluklar, bakım yükü, şiddet ve cinsiyet temelli ön yargıların artmasıyla işe, eğitime ve toplumsal hayata erişim bahislerinde daha da geriye düştük. Ülkemizin kurucusu, Ulu Lider Mustafa Kemal Atatürk, Cumhuriyetin temellerinin atıldığı devirde ‘Yalnız erkeklerin ilerlemesiyle o millet yükselemez.’ kelamıyla bayanların hayatın her alanında eşit bir pozisyonda bulunmasının gelişmiş bir toplum için vazgeçilmez olduğunun altını çizmiş ve bayanların bu çabada önünü açmıştı. Lakin Cumhuriyetimizin 100. yılına girerken bugüne kadar elde ettiğimiz kazanımlara karşın hala olmamız gereken noktada değiliz.” ifadelerini kullandı. 

Dünya Ekonomik Forumu’nun 2022 yılında yayımladığı Global Cinsiyet Uçurumu Raporu üzere birçok raporun da kabul edilemez nitelikteki bu durumu tüm ciddiyetiyle gözler önüne serdiğini belirten Sabancı, “Kaybedecek daha fazla vaktimiz yok” diyerek “Cumhuriyetin ikinci yüzyılına girerken yalnızca kazanımlarımıza değil, başaramadıklarımıza da odaklanmalı ve pek çok alanda kendini gösteren eşitsizliklerle gayret etmek için titizlikle çalışmaya devam etmeliyiz.” dedi.

“Kız Çocuklarının Eğitiminde Hala Olmamız Gereken Noktada Değiliz”

Güler Sabancı, kız çocuklarının eğitime katılması için önlerinde bulunan bariyerlerin kalkması gerektiğini belirterek şunları kaydetti: 

“Fırsatların, fakat tüm çocuklar için eşitlik prensibiyle ortaya koyulduğunda değer kazandığına inanıyoruz. Kız çocuklarının hayat uzunluğu karşılarına çıkarılan toplumsal cinsiyet rolleriyle çaba edebilecek özgüvene kavuşması ve çocukların eşitlikçi bir bakış açısıyla büyüyebilmesi için bilhassa ailelere kıymetli bir misyon düşüyor. Ailede başlayan eşitliğin, eğitim sisteminde de birebir formda desteklenmesi gerekiyor. Ne keyifli ki ülkemizde kız çocuklarının eğitime erişimi konusunda kamu kurumlarının ve sivil toplum kuruluşlarının gayretleri sayesinde kıymetli kazanımlar elde ettik. Mecburî eğitim kademelerinde okullaşma oranlarımız yüzde 90’lara ulaştı. Fakat okullaşma oranlarının artması kadar üzerine hassasiyetle eğilmemiz gereken bir öbür husus ise eğitimin niteliği ve öğretmenlerin desteklenmesidir. Bununla birlikte kız çocuklarının eğitimi özelinde de çözülmesi gereken kıymetli sorunlar var. Bugün çeşitli sebeplerden okula gidemeyen yüz binlerce kız çocuğu olduğunu biliyoruz. UNICEF’e nazaran dünya genelinde 129 milyon kız çocuğu okula gidemiyor. Bununla gayret edebilmek için kız çocuklarının eğitimde kalmasının önünde mani olabilecek erken yaşta ve zorla evlilikler, konut içi bakım yükü, regl tabusu, engellilik, yoksulluk üzere durumların üstünün kapanmaması ve bu problemlere göz yumulmaması gerekiyor.  

Başta aileler olmak üzere özel kesim, kamu, akademi ve sivil toplum olarak, kız çocuklarının eşitlikçi bir anlayışla nitelikli bir eğitim alması ve meslek sahibi olması için önlerini açacak itici güç olmalı ve bunun için var gücümüzle, taviz vermeden çalışmalıyız.”

“Bilim ve Teknolojide Bayanlar Eşit Biçimde Var Olmalı”

Sabancı, kız çocuklarının kendilerine fırsat verildiğinde dünyayı değiştirecek muvaffakiyetler elde ettiğine değinerek, “Yeni yüzyılda üzerine daha çok eğilmemiz gereken bir başka bahis ise, kız çocuklarının istedikleri meslekleri seçebilmeleri ve daha az temsil edildikleri bilim, teknoloji, mühendislik, matematik üzere alanlarda da ilerleyebilmelerini sağlamaktır. Bilim ve teknolojinin süratle ilerlediği günümüzde, kız çocukları meslek seçiminde hala önlerine çıkarılan toplumsal cinsiyet rolleriyle uğraş etmek zorunda kalıyor. Global Cinsiyet Eşitsizliği Raporu’na nazaran ülkemizde yükseköğrenimde STEM alanlarını tercih eden bayanların oranı yalnızca yüzde 14. Cumhuriyetin 100. yılına girerken bu oranı asla kabul edemeyiz. Kız çocuklarının kendilerine STEM alanında amaçlar koyabilmesi için tekrar eğitimin niteliğinin artırılması için çalışmak, kızları bu alana girmeye teşvik etmek ve mesleklerdeki cinsiyet eşitsizliğiyle uğraş edebilmek için bu mevzuyu daima gündemde tutmak gerektiğine inanıyorum. Zira biliyoruz ki; kız çocuklarına fırsat verildiğinde, hayallerinin peşinden koşup dünyayı değiştirecek muvaffakiyetler elde ediyorlar. Atatürk’ün mirası Genç Cumhuriyetin birinci bayan tıp hekimi olan merhum Safiye Ali’den, birinci bayan sümerolog Muazzez İlmiye Çığ’a, dünyada birinci kere kara deliğin görüntülenmesini sağlayan astrofizikçi Prof. Dr. Feryal Özel’den, pandeminin tarafını değiştirecek aşıyı geliştiren Prof. Dr. Hasret Türeci’ye kadar, tüm dünyaya ilham veren bayanların muvaffakiyetlerini gururla takip ediyoruz.”  sözlerine yer verdi.

Bir Kız Çocuğu Değişir, Dünya Değişir

Sabancı Vakfı’nın 11 Ekim Dünya Kız Çocukları Günü’nde yayınladığı ve gerçek bir kıssaya dayanan sinemasında Sivas’ın Kolluca köyündeki bayan hekimlerin tüm ülkeye örnek olması gerektiğini belirten Güler Sabancı, “Kız çocuklarına inandığımızda ve onların önlerindeki mahzurları kaldırdığımızda geleceğin başarılı ve ilham veren bayanlarına dönüştüklerini görüyoruz. Bunu en güzel gözlemlediğimiz yerlerden biri Sivas’ın Kolluca köyü oldu. Sabancı Vakfı olarak bu yıl 11 Ekim Dünya Kız Çocukları Günü’nde fırsat eşitliğinin değerine değindiğimiz ‘Bir Kız Çocuğu Değişir, Dünya Değişir’ iletisiyle ülkemizden içimizi ısıtan gerçek bir öyküyü ekranlara taşıdık. Öykümüzde bir kız çocuğunun tıp fakültesini kazanmasıyla köydeki öbür kız çocuklarına, ailelerine, etrafına örnek olmasını ele aldık. Bugün 200 nüfuslu Sivas’ın Kolluca köyü onlarca bayan tabip yetiştirdiyse, bunu kız çocuklarının azmi ve onlardaki potansiyeli görüp onlara yürek veren ve fırsatlar sunan aileleri mümkün kıldı. İnanıyoruz ki hayallerinin peşinden gitmesi için fırsat verilen bir kız çocuğunun hayatındaki küçük bir değişim, kartopu misali büyüyecek ve ülkesini, hatta dünyayı değiştirme gücüne sahip olacak. Bizlerin misyonu de güzel örnekleri çoğaltmak, daha fazla görünür kılarak, diğer ailelerin ve öteki köylerin yüreğini arttırmaktır.” dedi.

“Toplumsal Cinsiyet Eşitliğini Sağlamak Gerçek Bir İş Kararıdır”

Kadınların istihdama iştirakinin artmasının şirketleri de müspet olarak etkilediğini aktaran Sabancı, “Eğitimle birlikte, bayanların çalışma hayatında da var olmasının temel bir hak ve toplumsal gelişme için itici güç olduğunu biliyoruz. Global datalara baktığımızda, son 30 yılda bayanların iş gücüne iştiraklerinin artması yalnızca kendilerinin sosyo-ekonomik durumlarını değil; ailelerini, etraflarını ve tüm toplumu etkiliyor. 

Uluslararası Çalışma Örgütü’nün yürüttüğü bir araştırmaya nazaran toplumsal cinsiyet eşitliğine yönelik iç siyasetleri olan, bayanların iş gücüne iştirakini destekleyen şirketlerde verimlilik ve prestij yüzde 60 oranında artış gösteriyor. Pek çok şirkette yapılan benzeri araştırmalar gösteriyor ki şirketler açısından toplumsal cinsiyet eşitliğini desteklemek ve bayanların eşit formda istihdama iştirakini sağlamak ‘doğru bir iş kararı’dır. Önümüzdeki periyotta de doğruyu ve başarıyı arayan iş dünyasının azimle çalışan eğitimli bayanları iş hayatına kazandırmak için daha güçlü adımlar atacağına eminim. İş hayatında bayanların daha fazla yer alması, mesleklerinde üst basamaklara gelmesi ve bilhassa STEM alanlarında bayan oranlarının artması için iş dünyasının alımlı bir güç olacağına inanıyorum.” diyerek bayanların her alanda olduğu üzere iş hayatına da eşit iştirakinin desteklenmesi gerektiğinin altını çizdi. 

“Eşitlik İçin Kararlılıkla Çalışmaya Devam Edeceğiz”

Cumhuriyetin yeni yüzyılında bayanlar ve kız çocukları için fırsat eşitliği yaratmak ismine çalışmaya devam edeceklerini aktaran Sabancı Vakfı Mütevelli Heyeti Lideri Güler Sabancı, “Bugüne kadar olduğu üzere, Cumhuriyetimizin ikinci yüzyılında da bayanların ve kız çocuklarının hayatın her alanında eşit halde var olması için ısrarla, suyun taşı delmesi misali bir kararlılıkla çalışmaya devam edeceğiz. Üzerimize düşen misyon, başta bayan hareketi olmak üzere eşitlik uğraşı veren sivil toplum kuruluşlarını desteklemek, düzgün örnekleri görünür kılmak, devlet kurumları, özel kesim ve akademi paydaşlarıyla iş birliği içerisinde olmaktır. Mektubumun başında da söylediğim üzere, yarım kalmış bir problem olan bu eşitlik çabasında artık kaybedecek daha fazla vaktimiz yok.  Hepinize bu yolda eşitlikçi bir toplum hayaliyle emin adımlar atacağımız keyifli bir yıl diliyor, Cumhuriyetimizin yüzüncü yılını kutluyorum.” satırlarıyla mektubunu tamamladı. 

Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı