İnşaatta kalitesiz malzeme kullanan şimdi yandı

Türkiye’yi yasa boğun sarsıntıda yıkılan binaların inşaatında kusurlu oldukları öne sürülen müteahhit, mühendis ve bürokratlara yönelik soruşturmalar sürat kesmeden sürüyor. Sarsıntıda yıkılan binalarla alakalı emsal bir karara imza atan Yargıtay; kalitesiz materyal kullanımı sebebiyle binanın sarsıntıda yıkılmasında, taahhütnameyi veren fenni mesul mühendis, inşaat ustası, bina sahibi ve müteahhitlerin ‘bilinçli taksirle vefata sebebiyet verme’ cürmünü işlediğine hükmetti.

Depremle yıkılan binalara yönelik yüzlerce Cumhuriyet Savcısı zelzele bölgesine giderek soruşturmaları titizlikle yürütüyor. Vefat ya da yaralama sonucunun meydana gelen binaların inşaatında kusurlu oldukları belirlenen yapı sahibi, yapı müteahhitti, fenni mesul meslek mensupları ve yapı kontrol sorumluları hakkında, Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 85’nci hususunda düzenlenen ‘taksirle öldürme suçu’ ve TCK 89’ncu hususunda düzenlenen ‘taksirle yaralama suçu’ tarafından cezai soruşturma ve kovuşturma yürütülüyor.

2011’deki Van sarsıntısı sonrası açılan bir davanın temyiz müracaatını kıymetlendiren Yargıtay 12. Ceza Dairesi emsal nitelikte bir karara imza attı. Kararda; yıkılan binanın inşaatında kalitesiz materyal kullandığı belirlenen müteahhitin ‘Bilinçli taksirle adam öldürme’ kabahatinden ceza alması gerektiği vurgulandı. Kararda şöyle denildi: “3194 Sayılı İmar Kanunu’nda binanın sahibi ve müteahhidinin, binanın üretimine başlandığı andan itibaren, yürürlükteki kurallara uygun bir inşaat yaptırmak bakımından, binanın üretiminden sorumlu olduğu ve kendi üzerine düşen dikkat ve itinası göstermemesi nedeniyle sanık olarak sorumlu olduğu belirtilmektedir. Zelzelede yıkılan binadan alınan karot numunelerinin teknik uzmanlar tarafından incelenmesi sonucunda; 1997 yılında yayımlanan Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkındaki Yönetmelikte birinci ve ikinci derece sarsıntı bölgelerindeki binalarda C20 yahut daha yüksek dayanımlı beton kullanılmasının mecburî olmasına karşın, kullanılan betonun Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkındaki Yönetmelikte belirtilen en az beton sınıfı olan C16’yı dahi sağlayamadığı tespit edilmiştir. Binanın mevcut taşıyıcı elemanlarının donatı detaylandırmasında yetersizlikler olduğu, uzman raporu ile proje bilgilerine nazaran kolon boyutları, donatı çap ve adetlerinde de farklılıklar olduğu, kesim beton numuneler içerisinde çimento hamuru-agrega ortasında aderans çözülmesi olduğu belirlenmiştir. Bu yetersizlik ve eksikliklerin binanın yıkılmasında tesirli olduğu; sanıkların yıkılan binanın proje etabında, üretim kademesinde ve bitimi etabında, üzerlerine düşen yükümlülükleri yerine getirmediği, öngörülebilen bu sonuç bakımından dikkat ve ihtimam yükümlülüğüne ters davranan sanıklar hakkında şuurlu taksirin kurallarının oluştuğu anlaşılmıştır. Yapı sahibi ve müteahhitti ile fenni mesul meslek mensupları ve yapı kontrol sorumlularının, binanın imali anından itibaren, binanın mevcut yasal ve yönetimsel mevzuat kararları ile teknik koşullarına uygun biçimde üretimden sorumlu oldukları ortadadır. Bu sorumluluklarını yerine getirmemeleri nedeniyle binanın yasal, idari ve teknik kaidelere uygun inşa edilmemesinin binanın yıkılmasında tesirli olduğu, yani binanın yıkılması ile faillerin sorumluluklarını yerine getirmemeleri ortasında sebep bağı bulunduğu, öngörülen sonuç bakımından dikkat ve ihtimam yükümlülüklerine muhalif davranan faillerin şuurlu taksir derecesinde cezai taraftan sorumlu oldukları anlaşılmıştır.” – BURSA