Kaçırılan tarihi eserlerin Türkiye’ye dönmesi için başlatılan kampanya sürüyor

DHA

Antalya Tanıtım Vakfı’nın (ATAV)yurt dışına kaçılan 8 tarihi
eserin iadesi için change.org’ta başlattığı ‘Eserler Ait Olduğu Yerde Güzeldir’
adlı projeye destek verenlerin sayısı 25 bine yaklaştı.

İmzalar 100 bin olunca eserlerin iade talebi UNESCO’ya
ulaştırılacak.

ATAV Başkanı Yeliz Gül Ege, bu eserlerin genelde 19’uncu
yüzyıl ve öncesinde kaçırıldığını söyledi.

“Eser kaçakçılığının sonlanması lazım, caydırıcı cezalar olmalı”

Kültür ve Turizm Bakanlığı Kaçakçılıkla Mücadele Daire
Başkanlığı’nın öncü kurum olarak azimle çalıştığını söyleyen Yeliz Gül Ege, şöyle
konuştu:

İmza kampanyasını sürdürdüğümüz sivil toplum inisiyatifi gönüllü ve uluslararası bir çalışma çünkü tüm dünyadan katılımcı var. Kampanya kapsamında verilen toplam imza sayısı 25 bine çok yaklaştı. Burada öncü kurum Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın Kaçakçılıkla Mücadele Daire Başkanlığı’dır. Gerçekten çok azimli bir mücadele veriyorlar ve irili ufaklı eserlerimiz memleketine geri dönüyor. Bakanlığımızın son yıllarda imzalamış olduğu protokoller var. Bunlardan biri Amerika ile imzalanan protokol. Böylece eserlerin kaçırıldığı tespit edildiği anda çok daha kısa bir sürede ülkemize iadeleri sağlanıyor. Taşıma çok önemli, THY bu görevi üstleniyor. Halihazırda süren eser kaçakçılığının artık sonlanmasını istiyoruz. Bu anlamda kanunların, cezaların da caydırıcı olması lazım.

8 eserin Türkiye’ye iadesi bekleniyor

Vakıf olarak projeyi sürdürdüklerini anlatan Ege, şöyle
devam etti:

Çok güzel de bir yenilik var. 1 yıldır bakanlığın organize ettiği uzman bir ekip özellikle antik kent yakınlarındaki ilköğretim ve ortaöğretimdeki çocuklara birer tarihi eseri koruma görevi veriyor. Bunu da anlatarak ve bilinçlendirerek yapıyoruz. Projede 8 eser yer alıyor, iadelerini istiyoruz, henüz ülkemize getirilen olmadı. Bu eserler 19’uncu yüzyıl ve öncesinde yurt dışına kaçırılmış. Çok büyük eserler, bazılarıyla ilgili çalışmalar var. Bu çalışmaların gizlilikle yürütülmesi gerekiyor.

“Yakında müjdeli haberler olacak”

Kampanya kapsamında olmayan 12 eserin Antalya Müzesi’ne
kazandırıldığını aktaran Ege, “Bunların bazıları geçici olarak sergileniyor,
çok değerliler. 6 eser de kasım ayında şehrimize geldi. Toplamda bize ait 18
eser Antalya Müzesi’nde sergileniyor. Yetkililerden aldığımız bilgiye göre bu
eserler orijinalliğini koruyor, herhangi bir tahribat yok. Bizim bile
bilmediğimiz ama bakanlığın izini sürüp bulduğu eserler var. Bunlarla ilgili de
geri getirme çabaları sürüyor. Yakında müjdeli haberler olacak.” dedi.

“Değeri yüksek olduğu için ölçemiyoruz”

Antalya’ya yeni eserlerin döneceğinden umutlu olduğunu dile
getiren ATAV Başkanı Yeliz Gül Ege, konuşmasını şöyle noktaladı:

Umut ediyoruz ki, eserlerimizi kısa zaman içerisinde kazanacağız. Kampanyayla asıl amacımız da bilinçlenmeyi sağlamak. Kolay para kazanma yoluna giden insanlar, geleceğimizi yok ediyor. Aslında geçmiş, gelecektir. Türkiye’ye irili ufaklı 400 ile 600 eser geri getiriliyor. 2023 yılı için de umutluyum, çalışmalar sürüyor. 2024 yılı da olabilir, Antalya’ya yeni eserler dönecek. Kaçırılan eserlerin değeri yüksek olduğu için ölçemiyoruz. Eserlerin getirilmesinde de ciddi masraflar yapılıyor. Ama işte imzalanan protokoller bu masrafları minimuma indiriyor veya hiç yaptırmayabiliyor.

İadesi talep edilen eserler

Şu anda başlatılan kampanyayla iadesi talep edilen eserler
ve bulundukları yerler şöyle:

1- Nereidler Anıtı
(Britanya Müzesi)

2- Harpy Anıtı (Britanya Müzesi)

3- Payava Lahdi
(Britanya Müzesi)

4- Ksanthos F,G, H Anıtı (Britanya Müzesi)

5- Trysa Heroonu (Viyana Sanat Tarihi Müzesi)

6- Myra Kaya Mezarlarından bir çocuk kabartması (Atina
Müzesi)

7- Perge’den bir Thyke Heykeli (Belçika)

8- Sion Definesi (Washington, Dumbarton Oaks Arkeoloji
Entitüsü – ABD)

Bugüne kadar iadesi sağlanan eserler

Anadolu’daki antik kentlerden yağmalanarak yurt dışına
kaçırılan ve yürütülen çalışmalar
sonucunda 2023 yılı Mart ayında ve 2022 yılı Kasım ayında iadesi sağlanan
eserler ise şöyle:

1- Tunç boğa
arabası (2 adet)

2- Roma dönemi
askeri diploma

3- Neolitik Hacılar
Ana Tanrıça figürü

4- Urartu dönemi
terakota vazo

5- Roma dönemi
bronz büst taçlı erkek başı

6- Killia tipi mermer idol

7- Hydai Antik Kenti kökenli oinokhoe

8- Çatalhöyük kökenli taş heykelcik

9- Roma dönemi tetrarkh heykel başı

10- Perge Tiyatrosu’ndan heykel başı

11- Bubon bronz kol

12- Septimius Severus heykeli

13- Lucius Verus heykeli

14- Attis heykelciği

15- Apollon heykelciği

16- Kusura tipi idol

17- Düver pişmiş toprak levhası

18- Roma dönemi sütunlu lahit parçaları (4 parçalı sütunlu
lahit)