Konutlar için 1 Temmuz’da bitiyor, peki esnaf…
Büyük şehirlerde konut fiyatlarındaki fahiş zam ciddi bir barınma sorununa neden olmuştu. Geçtiğimiz yıl konut...
ecloud
Büyük şehirlerde konut fiyatlarındaki fahiş zam ciddi bir barınma sorununa neden olmuştu. Geçtiğimiz yıl konut kiralarına getirilen yüzde 25’lik tavan fiyat uygulaması kiracıları bir nebze rahatlatmıştı. Ancak bu uygulama Temmuz’da sona eriyor. Kiracılar yeni uygulamayı merakla beklemekte. Esnaf da kirasını tavan uygulaması olmadan ödüyor.
TARİHİ YARIMADADA KİRALAR DÖVİZ ÜZERİNDEN
Tarihi yarımadada görüştüğümüz esnafların bir kısmı kiralarını döviz üzerinden ödediklerini ve konutlardaki yüzde 25 kira artış sınırının kendileri için de uygulanmasını istediklerini dile getiriyor. Beşiktaş Çarşı’da ise kiralar 180-200 bin arasında seyrediyor. Ortaköy’de bir kumpir tezgahının yıllık kirası ise 1 milyon TL. İstanbul’da ana cadde ile arasında uçurum olan diğer yerler ise pasajlar. Buralarda kiralar caddelere göre neredeyse 10 kat daha uygun.
14 yıldır Beşiktaş’ta giyim mağazası işleten Kadir Kılıç, bölgede kiraların yüzde 100 zamlandığını anlatıyor. Kılıç, “Kapatıp gitmeyi hiç düşünmedim, oturmuş müşterilerim var” diyor. Kirasının 550 euro olduğunu ve bu tutarı karşılamak için karından feragat ettiğini kaydediyor. Beşiktaş Çarşı’daki dönerci Adem Ağaoğlu ise, meşhur heykele giden yoldaki dükkanların kiralarının 180-200 bin arasında değiştiğini söylüyor. Görüştüğümüz işletmeciler de kira ortalamalarının bu olduğunu ve müşteri sayısına göre bu tutarları ödemekte zorlandıklarını aktarıyor.
PASAJLARDA KİRALAR CADDEYE GÖRE DAHA UYGUN
Beşiktaş Çarşı’nın girişindeki pasajda ise kiralar ortalamaya göre biraz aşağıda kalıyor. Pasajda üst katlara gittikçe kiralar artarken, eski kiracılar 20 bin lira bandında ödeme yaptıklarını aktarıyor. Pasajda bijuteri işleten Yüksel Kara, “Kiralara zam geldikçe ürünlere de zam yapıyoruz” diyor. Pasajın içinde telefon aksesuarları satan Kazım Biçer de 13 bin TL kira ödediklerini ve kirasının geçen yıla göre 3 bin lira arttığını söylüyor. Biçer, mevcut durumda iyi kira verdiklerine işaret ediyor.
Mehmet Yiğit ise Çemberlitaş’ta kuyumcu işletiyor ve eski kiracı olmanın avantajını yaşadıklarını söylüyor. Yİğit, pandemi öncesinde kiraların dolar üzerinden olduğunun, sonrasında ise TL’ye döndüğünün altını çiziyor. 28 metrekare dükkanının 20 bin TL kirası olduğunu ancak çok az ilerideki dükkanın kısa bir süre önce 65 bin TL’ye kiraya verildiğini vurgulayan Yiğit, hava parası, stopaj derken masraflarının arttığını söylüyor. Turizm bölgesinde para kazanamayan esnaf olamayacağını aktaran Yiğit, “Kazanamayan kapatıp gidiyor, turizm bölgesinde kazanamamak diye bir şey yok” diyor.
‘KENDİ MÜLKÜMÜZ OLMASA İFLAS ETMİŞTİK’
Özellikle Laleli-Beyazıt civarındaki esnafların çoğu mülk sahibi. İsmini vermek istemeyen bir mülk sahibi, “Burada kiralar dolar üzerinden. Kendi mülkümüz olmasa iflas etmiştik” demekte. Beyazıt’ta ayakkabı işleten Salim Güvener ise, kiraların yüzde 30-45 oranında zamlandığını dile getiriyor ve esnafın kar etmek amacıyla ara sokaklara gitmek istemediğini kaydediyor.
Laleli’de ara sokaktaki dükkanların kirası ise 2-3 bin dolardan başlarken, cadde üzerinde kiralar 15 bin ile 40 bin dolar arasında değişiyor. Bölge turistik olduğu için kirayı çıkartabildiğini vurgulayan Mustafa Ünerkoç, “Kiralar yüksek ama burada esnaf turistten kazanıyor” ifadelerini kullanmakta.
‘ARA SOKAĞA GİTMEKTENSE KAPATIRIM’
Tekstil dükkanı işletmecisi Yılmaz Koçal da 3 yıl önce Laleli’ye geldiğini ve o dönem aylık kirasının 15 bin lira olduğunu belirterek, “Şu an ise 100 bin liranın üzerine çıktı” diyor. Koçal, “Ara sokağa gitmektense, kapar, memlekete dönerim” diyor.
Ortaköy’deki kumpirciler ise tezgah başına yılda 1 milyon lira ödediklerini anlatıyor. Kumpirciler, “Kirayı karşılayabiliyor musunuz?” sorusunaysa “Ortak sayısı az ise biraz kar elde edebiliyoruz. Kumpirin tanesini 100 liraya satıyoruz” cevabını veriyor.
Gayrimenkul hukukçusu Sinan Keskin, konuya ilişkin değerlendirmesinde şunları söylüyor:
“Önceden yıllık TÜFE artışları iş yeri kiracılarını zorlamamaktaydı. Ancak şu an fahiş olarak adlandıracağımız TÜFE oranlarıyla karşı karşıyayız. Konut-tavan uygulaması olan yüzde 25’lik sınırlamanın, iş yeri kiraları bakımından uygulanması ticari hayatın mahiyeti gereği isabetli olmayacaktır. Fahiş TÜFE oranlarının biraz daha altında bir azami sınırlama getirilerek esnafın yükü hafifletilebilir.”
Kaynak: Web Özel
