Mümtaz Soysal Kimdir? Biyografi Sayfası
Mümtaz Soysal, 15 Eylün 1929 senesinde Zonguldak’ta dünyaya geldi. 1949’da Galatasaray Lisesi’ni ve 1953’te Ankara...
ecloud
Mümtaz Soysal, 15 Eylün 1929 senesinde Zonguldak’ta dünyaya geldi. 1949’da Galatasaray Lisesi’ni ve 1953’te Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’ni (SBF) bitirdi.
Ortadoğu Amme İdaresi Enstitüsü’nde asistan olarak görevliyken fark dersi sınavlarını vererek Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden de 1954’te mezun oldu. 1956’da SBF’de asistan olarak çalışmaya başladı; 1958’de siyasal bilimler alanında doktora çalışmasını bitirdi. SBF’de Anayasa Hukuku profesörü olarak uzun yıllar ders verdi.
Mümtaz Soysal, Temsilciler Meclisi Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) temsilcisi (6 Ocak 1961 – 25 Ekim 1961) olarak Anayasa Komisyonu kullanıcı hesabı yaptı. 1963’te SBF’de doçent, 1969’da profesör olan Soysal, 1971 senesinde aynı fakültenin dekanlığına seçildi. 12 Mart Muhtırası’ndan sonra 18 Mart 1971’de dekanlığı esnasında, Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı aracılığıyla gözaltına alınıp tutuklandı. 1968’den beri okuttuğu Anayasa’ya Giriş ders kitabında komünizm propagandası yapmakla suçlandı, 6 yıl 8 ay ağır hapis, 2 ay 20 gün Kuşadası’nda emniyet gözetimi altında bulundurulmaya ve kamu haklarından ebediyen mahrumiyete mahkum edildi. Toplam 14.5 ay Mamak Cezaevi’nde kaldı. Mamak Cezaevi’nde iken yazar Sevgi Soysal ile evlendi (Sevgi Soysal 1976 senesinde ölmüştür).
Hukukçuluğunun bunun yanında gazete yazılarıyla da tanınan Soysal Forum, Akis, Yön, Ortam gibi dergilerde, Yeni İstanbul, Cumhuriyet, Ulus, Barış, Milliyet ve Hürriyet gazetelerinde yazarlık yaptı. Milliyet gazetesinde 1974’te “Açı” başlığıyla yayımlamaya başladığı köşe yazılarını 1991-2001 senelerı içinde Hürriyet’te, 2001’den beri de Cumhuriyet’te sürdürmektedir.Mümtaz Soysal, 1962 senesinde dostlarıyla birlikte Sosyalist Kültür Derneği’ni kurdu. 1969-71’de Akdeniz Sosyal Bilim Araştırma Konseyi Başkanlığı, 1974-78 içinde Uluslararası Af Örgütü ikinci başkanlığı görevlerini yürüttü. 1979’da BM Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) Uluslararası İnsan Hakları Öğretimi Ödülü’nü aldı.
Mümtaz Soysal, 1991 seçimlerinde Sosyal demokrat Halkçı Parti (SHP) listesinden Ankara’dan kontenjan adayı oldu ve TBMM’ye seçildi. TBMM’de Çekiç Güç, OHAL, demokratikleşme, Kıbrıs, özelleştirme gibi konularda hükümet politikalarını eleştiren Soysal, özellikle özelleştirme hususundaki yetki yasaları için Anayasa Mahkemesi’ne yaptığı başvurularla koalisyon ortağı DYP’lilerin tepkisini çekti. Bu başvuruları neticesinde Anayasa Mahkemesi tarihinde ilk kez bir yürütmeyi durdurma kararı verdi. Anayasa Profesörü Soysal, SHP’nin hükümet ortaklığı içindeki pasif tutumuna sürekli olarak tepki gösterdi, “vuruşarak çekilme” yaklaşımıyla Türk siyasi literatürüne geçti. Murat Karayalçın zamanında kısa bir süre için dışişleri bakanı olarak görev yaptı. Lakin bir süre sonra bakanlıktan istifa etti.
Anayasa değişikliği çalışmaları esnasında özellikle DYP’li Coşkun Kırca ile tartışmalarıyla yine gündemde kaldı. Seçim yasasının Anayasa Mahkemesi’ne götürülmesinde başrolü oynadı. Daha sonra CHP’ten koptu, DSP saflarına geçti. 1995 genel seçimleri’nde DSP’den Zonguldak milletvekili seçildi. Daha sonra Bülent Ecevit ve Rahşan Ecevit ile anlaşmazlığa düşerek DSP’den ayrıldı (1998). 2002’de Bağımsız Cumhuriyet Partisi’ni kurdu ve parti genel başkanı oldu.
Mümtaz Soysal, Kıbrıs’taki toplumlar arası görüşmelerde anayasa danışmanlığı görevini üstlenen uzun yıllar Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) cumhurbaşkanı Rauf Denktaş’a danışmanlık yaptı.
Mümtaz Soysal, evli ve 2 çocuk babasıdır.
