Sıcak Havalarda Dikkat: Hipertermi Riski Kimleri Etkiliyor?

Hipertermi, son günlerde aşırı sıcaklarla gündeme gelen ve önemli bir sağlık sorunu olan bir durumdur.

İstanbul Okan Üniversitesi Hastanesi Acil Servis Uzmanı Doç. Dr. Ali Osman Yıldırım, hipertermi hakkında önemli açıklamalarda bulunarak bu konuda farkındalık yaratmıştır.

Hipertermi, vücut sıcaklığının normalden daha yüksek bir seviyeye çıkması durumudur. Bir insanın normal vücut sıcaklığı genellikle 36-36,5 santigrat derece arasındadır.

Ancak 38 santigrat derecenin üzerindeki herhangi bir vücut sıcaklığı, hipertermi olarak kabul edilmektedir. Hipertermi genellikle sıcak ve nemli havalarda aşırı fiziksel aktivite sonucunda ortaya çıkmaktadır.

Doç. Dr. Ali Osman Yıldırım, hiperterminin çoğunlukla önlenebilir olduğunu belirtmektedir.

Özellikle sıcak havalarda aşırı zorlanmadan kaçınılması, yeterli sıvı alımı ve uygun giysilerin tercih edilmesi gibi önlemlerle hipertermi riski azaltılabilir.

Ateş ile hipertermi arasında ise önemli bir fark bulunmaktadır. Hipertermi, vücut sıcaklığının hipotalamus tarafından kontrol edilen belirli bir "ayar noktasının" üzerine çıkmasıyla oluşur.

Ancak ateş durumunda hipotalamus, vücut sıcaklığı ayar noktasını kasıtlı olarak yükselterek, vücudun hastalık veya enfeksiyonla mücadele etmeye çalıştığını gösterir.

Hipertermi, (en azdan en şiddetliye) aşağıdakileri içeren bir grup ısı hastalığını tanımlar:

Isı krampları: Terleme yoluyla çok fazla elektrolit (vücut sıvılarınızdaki tuzlar ve diğer önemli maddeler) kaybederseniz kas krampları oluşabilir. Isı krampları sıklıkla kollarınızda, ellerinizde, alt bacaklarınızda ve ayaklarınızda meydana gelir.

Sıcak bitkinliği: Sıcak bitkinliği, sıcak kramplarından daha ciddidir. Vücut sıcaklığınız 40 santigrat derece kadar yüksek olabilir. Isı bitkinliği sıcak çarpmasına neden olabilir.

Isı döküntüsü: Sıcak, nemli havalarda çok terlerseniz, ısı döküntüsü adı verilen bir cilt tahrişi geliştirebilirsiniz.

Küçük, kırmızı sivilce veya kabarcıklardan oluşan bir kümeye benziyor. Isı döküntüsü genellikle dirsek kıvrımınızda, göğüslerinizin altında, kasıklarınızın yakınında veya üst göğüs ve boynunuzda gelişir.

Isı stresi: Sıcak koşullarda çalışmanızı gerektiren bir işiniz varsa, mesleki ısı stresi oluşabilir.

Örnekler arasında itfaiyeciler, madenciler ve inşaat işçileri yer alır. Isı stresi, ısı bitkinliğine veya sıcak çarpmasına neden olabilir.

Sıcak çarpması: Hiperterminin en şiddetli şekli sıcak çarpmasıdır. Vücut sıcaklığınızın 40 santigrat derece üzerine çıkmasına neden olan yaşamı tehdit eden bir durumdur. Beyninizde ve diğer organlarınızda sorunlara neden olur. Vücut ısınız 41 santigrat derece üzerine çıkarsa, sıcak çarpması özellikle tehlikelidir.

Kimler risk altında?

Herkes ısı hastalığına yakalanabilir, ancak aşağıdaki durumlarda özellikle yüksek risk altındadır;

Susuz kalmış yeterli miktarda sıvı almamış kişiler, 65 yaş üstü veya 4 yaş altı olmak, Sıcak havalarda yorucu fiziksel aktivite yapanlar, Aşırı derecede alkol tüketimi, Elektrolit dengesizliği olanlar, Kistik fibroz gibi terleme yeteneğinizi etkileyen bazı hastalıklarınız varsa, Kalbiniz, akciğerleriniz, böbrekleriniz, karaciğeriniz, tiroidiniz veya kan damarlarınız ile ilgili sorunlar belirli tıbbi durumlarınız varsa, Fazla kilolu veya zayıfsanız, Uyarıcılar, yatıştırıcılar, sakinleştiriciler veya kalp ve kan basıncı gibi belirli ilaçları alınıyorsa,

Dar ve ağır elbise giyenlerde görülür.

2004 ile 2018 arasında, ABD'de her yıl ortalama 702 ısıya bağlı ölüm meydana geldi.

Sporcular, açık havada çalışanlar, askeri kursiyerler, bebekler ve yaşlılar hipertermi geliştirme olasılığı en yüksek olanlardır.

Hiperterminin belirtileri nelerdir?

Isı krampları tipik olarak ayaklarınızda, baldırlarınızda, uyluklarınızda, ellerinizde veya kollarınızda ani kas spazmlarına neden olur.

Kramplar ağrılı veya gergin olabilir. Kramp geçtikten sonra kaslarınız ağrıyabilir. Isı bitkinliği belirtileri şunları içerir:

Bulanık görüş, Baş dönmesi, Hızlı nefes alma veya kalp atış hızı, Yorgunluk, Baş ağrısı, Baş dönmesi veya senkop (bayılma), Düşük kan basıncı, Kas ağrıları veya krampları, Mide bulantısı ve kusma.