Tek bir poşet çayda 13 bin mikroplastik parçacığı tespit edildi! Hepsi içeceğe geçiyor

Tabiatta çözünmesi yüzyıllar sürebilen plastikler bu süreçte boyutları 1 mikrometreyle 5 milimetre ortasındaki parçacıklara, yani mikroplastiklere dönüşebiliyor. Hollanda’da yapılan ve sonuçları bu yılın mart ayında açıklanan bir araştırmada, birinci defa insan kanında mikroplastiğe rastlanmıştı. Çalışmada; kan örneklerinde, içecek şişeler, besin ambalajları ve giysi üretiminde yaygın kullanılan PET plastik, besin ve mesken eserlerinin paketlenmesinde kullanılan polistiren ve plastik poşet imalinde kullanılan polietilen tespit edilmişti.

MİKROPLASTİK PARÇACIKLAR ÇAYA GEÇİYOR

Doç. Dr. Meral Yurtsever, TÜBİTAK projesi kapsamında poşet çayla demleme yapıldığında çaya poşetten mikroplastik geçip geçmediğini araştırdı. Çalışmasında kimi poşet çaylarda mikroplastiğe rastlayan Yurtsever, “Ortalama olarak bir demlik poşetinden 13 bin mikroplastik parçacığın içeceğimize, yani çaya geçtiğini gördüm. Burada benim incelemede kullandığım teknikle 3 mikrometre boyutuna kadar olan mikroplastik modüllerini tespit edebiliyoruz. Yani çaya 3 mikrometreyle 5 milimetre ortasında 13 bin kadar mikroplastiğin geçtiğini söyleyebiliriz.” dedi.

İNCELENEN 11 DEMLİK POŞETİNİN TAMAMI PLASTİK KATKILI

Araştırmada selüloz olarak bilinen, farklı markalarda 11 bardak poşetini ve 11 demlik poşetini incelediğini anlatan Yurtsever, demlik poşetlerinin tamamının plastik ekli dokudan yapıldığını, bardak poşetlerinin 4’ünün yüzde 100 selülozdan imal edildiğini, 7 adedinin ise plastik içerdiğini saptadığını söyledi. Yurtsever, “Benim incelediğim 11 demlik poşetinin tamamının plastik katkılı olduğunu ve bu plastiklerin de polyester, polipropilen, polietilen olduğunu gördüm.” diye konuştu.

YENİ MODA ÇUBUK ÇAYLARA DİKKAT

Yurtsever, son periyotta piyasaya çıkan çubuk çaylar hakkında da şu ikazlarda bulundu: “Bir de yeni jenerasyon, yeni moda poşet çaylar var lakin poşet çay dediğim stick çaylar, kalem çay diye de geçiyor. Baktığımızda bunlar bir çubuk görünümünde ve delikleri var, içinde de çay var. Bunu tahlil ettiğimizde polipropilen gereç ile kaplanmış olduğunu gördük ve bundan da içeceğimiz çaya plastik salımı oluyor.” Küçük kesimlere bölünse dahi plastiklerin hiçbir özelliğinin değişmediğini vurgulayan Yurtsever, yutulan yahut temas edilen mikroplastiklerin toksik tesire neden olduğunu aktardı.

“DÖKME ÇAYLARI TERCİH EDEBİLİRİZ”

Poşet çay yerine dökme çay kullanılmasını tavsiye eden Yurtsever, “Tüketicinin aslında çok ambalaj içermeyen eserlere yönelmesi daha yanlışsız olur. Dökme çayları tercih edebiliriz. Poşet çaylar, tamam pratikliği inkar edilemez ancak hakikaten etrafa ve beşere tesirleri ve yükü olabilir. Yalnızca mikroplastik kirliliği açısından değil. Poşet çayları düşündüğümüzde o ek poşet, etiket, zımba ya da yapıştırıcı, pamuk iplik vs. düşündüğümüzde ekstradan çöp üretmiş oluyoruz lakin dökme çay kullandığımızda direkt onu alıp bir çaydanlıkta demliyoruz.” dedi.

“PLASTİKLER LÜTUF ÜZERE HAYATIMIZA GİRDİ ANCAK ŞU ANDA BAŞA BELA”

Plastiklerin birinci üretildiği günden beri hafiflik, esneklik, dayanıklılık, kolay işlenebilirlik, uygun elektrik ve ısı yalıtkanlığı ve ucuzluğu üzere çeşitli özelliklerinden ötürü mucizevi hususlar olarak değerlendirildiğini anlatan Yurtsever, tüm bu sebeplerden plastik kullanımında çoka kaçıldığına, bunun da etraf kirliliğini tetiklemiş olduğuna değindi. Yurtsever, şöyle devam etti: “Özellikle bundan 70 yıl evvel bu türlü süratli büyümeyle çok biçimde hayatımıza girmiş plastiklerin üretimi, 1950’lerden 2020’lere yanlışsız geldiğimizde, 200 kat artarak devam etmiş. Şu anda plastik üretimini düşündüğümüzde 400 milyon tonluk bir üretimden bahsediliyor. Pandemiyle bunun katlanarak arttığını da biliyoruz lakin buna ilaveten bir de 2050’lere gelindiğinde, bunun iki katına çıkacağını da biliyoruz. Lütuf üzere hayatımıza girdi lakin katiyetle şu anda bela durumunda.”

“TEK KULLANIMLIK ESERLERİN BIRAKILMASI GEREK”

Yurtsever, tek kullanımlık plastiklerin kullanımının bırakılması gerektiğine dikkati çekerek, kelamlarını şöyle tamamladı: “Tek kullanımlık eserlerin büsbütün bırakılması gerektiğini düşünüyorum. Hatta şu andan itibaren bırakmamız gerekiyor zira mevcut haliyle bile etrafımıza yeteri kadar plastiği yaydık, saçtık, dağıttık. Bu haliyle bile tabiatın kendini temizlemesi imkansız. Uzun vadede düşündüğümüzde şu anki yaptığımız kirliliğin faturası aslında gelecek jenerasyonlara kesilmiş vaziyette. O yüzden bırakmamız gerekiyor. Plastikler, etrafta yok olan, biten, eriyen çözünen bir şey değil, kalıcı bir şey. O yüzden de birçoğunun tabiatta yüzyıllar boyunca hiç bozulmadan kalabilme ihtimalleri var. Bırakabildiğimiz kadarını bırakmalıyız. Bilhassa tek kullanımlık eserlerden başlamalıyız.”