Türkiye’nin tarım ve sudaki yol haritasına Ödemiş’ten ışık tutuldu

Tarım ve hayvancılığın değerli merkezlerinden Ödemiş’te Ödemiş Belediyesi ve İzmir Tarım Kümesi işbirliğiyle havza sıkıntıları aktiflik dizisi çerçevesinde “Küçük Menderes Havzasında Tarım ve Suyun Geleceği” paneli yapıldı. Alanında uzman isimler susuzluk tehlikesine dikkat çekip tahlil tekliflerini paylaşırken Ödemiş Belediye Lideri Mehmet Eriş, süt fiyatının üretici maliyetleri göz önüne alınarak belirlenmesi gerektiğini söyledi, süs bitkilerindeki KDV oranının düşürülmesi davetini yineledi.

Ödemiş Belediyesi ve İzmir Tarım Kümesi işbirliğiyle yapılan “Küçük Menderes Havzasında Tarım ve Suyun Geleceği” paneli ile Türkiye’de tarımın kalbi Ödemiş’te attı. Yurt çapında tarım ve hayvancılığın problemlerine ışık tutulmasının yanında iklim krizi ile birlikte tüm havzayı derinden etkileyen susuzluğa da dikkat çekilen panele 23 Kasım Çarşamba günü Ödemiş Belediye Kültür Merkezi konut sahipliği yaptı.

Demokrat Parti İzmir Vilayet Lideri Serdar Faralyalı, Beydağ Belediye Lideri Feridun Yılmazlar, CHP Ödemiş İlçe Lideri Hamdi Halis, İzmir Büyükşehir Belediyesi Mahallî Hizmetler Koordinatörü Hikmet Güriş ile belediye meclisi üyeleri, üretici kooperatiflerinin lider ve temsilcileri, muhtarlar ve üreticiler paneli ilgiyle takip etti.

TARIMDA SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK VURGUSU

İzmir Tarım Kümesi ismine panelin açılış konuşmacılarından gazeteci-yazar İsmail Uğural, ziraî üretim kadar üretimin sürdürülebilirliğinin, katma paha oluşturmanın ve pazarlamanın ehemmiyetine de vurgu yaptı. İzmir Tarım Kümesi olarak ziraî üretim havzalarının problemlerine dikkat çekip sonuç odaklı tahliller için yol haritası sunmaya devam edeceklerinin altını çizdi.

İzmir İli Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği ve Ödemiş Ziraat Odası Lideri Ahmet Kocaağa, bölgede Beydağ Barajı başta olmak üzere sulama için yapılan yatırımların gayesine ulaşabilmesi için daha güçlü su havzalarından Küçük Menderes havzasına su aktarılması teklifini sundu. Büyük Menderes Nehri’nde kışın akan fazla suyun Beydağ Barajı’na taşınması, Bozdağlar ve Aydın Dağları’ndan denize ve farklı ırmaklara karışan suların barajlara aktarılması üzere tekliflerde bulunan Kocaağa, bu bahiste siyasi ayrım gözetmeksizin kamuoyu oluşturulabileceğini kaydetti.

TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası İzmir Şube Lideri Dr. Hakan Çakıcı, sulu tarım alanlarının besin üretimindeki hissesine dikkat çekerek, “Hem bir su krizi yaşıyoruz, hem de sulu tarım yerlerini artırmak zorundayız. Bunları göz önüne alarak geleceği planlamak zorundayız” dedi.

Tarım ve suyun geleceğinin yaklaşan güç devir öncesi Ödemiş’te masaya yatırılmasının son derece değerli olduğunu tabir eden TMMOB Peyzaj Mimarları Odası İzmir Şube Lideri Elvin Sönmez Güler, “Havzamızdaki verimliliğin eskisi üzere artması için atılacak adımlara, bölgede süratle gelişen ve en kıymetlisi oksijen üretimini sağlayan süs bitkileri bölümü olarak tam takviye veriyoruz” dedi.

BAŞKAN ERİŞ KDV DAVETİNİ YİNELEDİ

Pandemi periyodunda tarım ve hayvancılığın gücünün ve kıymetinin daha da uygun anlaşıldığını vurgulayan Ödemiş Belediye Lideri Mehmet Eriş, “Kalkınma köylüden, çiftçiden başlayacaktır. Zira Büyük Başkanımız Atatürk bizlere bu türlü öğretmiştir. Kâfi ki bu hoş topraklara daima bir arada sahip çıkalım. Kahraman bir milletiz, kan dökerek kazandığımız toprakları kendi elimizle koruyalım. Geleceğe hoş bir miras bırakmış oluruz” dedi.

Üreticinin sesini her platformda duyurmaya devam edeceklerini anlatan Eriş, “Sütte istenen fiyat inşallah oluşacak. Gidişat oraya gerçek. Lakin Süt Konseyi’nin başındaki tıpkı vakitte süt sanayicisi olursa o fiyatı nasıl belirler herkes onu bir düşünsün. Süt üzere süs bitkilerinin de merkezindeyiz. 18 KDV ile süs bitkisi üretimi olmaz. Pırlantada KDV ne alıyorsun sıfır. Bizim pırlantamız da sütümüz, süs bitkimiz, kestanemiz, zeytinimiz. KDV de üretimi zorlaştıran değil destekleyen nitelikte olmalıdır. Şu an kur muhafazalı mevduata bir yıl dolmadan 100 milyar lirayı aşkın takviye verilmiş durumda. 150 milyarı aşacak. Milyonlarca üreticiye verilen dayanak ise 30 milyar lira. Verilmesi gereken takviyenin 3’te 1’i veriliyor. Bu manada dilerim kıymetli iletiler çıkacaktır. Bugün üreticimizin verimli topraklarımızın geleceğine ışık olacak bu panelin düzenlenmesinde emeği olanlara da teşekkür ediyorum” dedi.

“TARIM TOPRAKLARININ BİNDE 5’İNDE TOPLAM HASILANIN YÜZDE 4,5’İ ÜRETİLİYOR”

Panelin birinci oturumunda Küçük Menderes Havzasında tarımın mevcut gidişatı ve geleceği konuşuldu. Oturumun moderatörü Dr. Hüseyin Akdemir, iklim değişikliğinin yanı sıra bölgede ekonomik sebepler başta olmak üzere son yıllarda değişen eser desenine dikkat çekti.

Küçük Menderes havzasında bilhassa pamukla ilgili değerli çalışmaları bulunan Dr. Hüseyin Akdemir, bölgede artan hayvancılıkla birlikte pamuk ekilen tarlalara yılda iki kere silajlık mısır ekilmeye başlandığını belirtti. “Artık Bozdağ’a eskisi üzere kar yağmıyor” diyen Akdemir, iklim değişikliğinin havzadaki tesirlerine dikkat çekti.

Ziraat Mühendisi Özkan Akgün, Küçük Menderes havzasının yurt genelindeki tarım topraklarının binde 5’i büyüklüğünde olmasına rağmen Türkiye ziraî hasılasının yüzde 4,5’ini ürettiğini belirterek bölgenin alan verimliliğinin Türkiye ortalamasının 10 kat üzerinde olduğunu hatırlattı.

1992 yılında Ödemiş’teki büyükbaş hayvan varlığı 35 bin civarında iken 2021 yılında 180 bine ulaştığını söyleyen Akgün, Küçük Menderes havzasının Türkiye süt üretiminin 10’unu karşıladığını, yem bitkisi gereksinimi için yalnızca Ödemiş’te mısır ekimi yapılan alanların 150 bin dekara ulaştığını belirtti. Ekonomik korkular ve toplumsal reflekslerle üretim alışkanlıklarının değişmesinin sürdürülebilirlik açısında getirdiği kahırlara dikkat çeken Akgün, Ödemiş üzere kıymetli bir tarım merkezinde devlet eliyle Ziraî Araştırma Merkezi ve Tarım Organize Sanayi Bölgesi kurulması tekliflerini paylaştı.

ÜRETİM PLANLAMASININ KIYMETİNE DİKKAT ÇEKİLDİ

Tire Titar Hayvancılık İdare Şurası Lideri Mehmet Doğan, tarım ve hayvancılıkta yetişmiş insan gücünün kesinlikle işletmelerle buluşturulması gerektiğinin altını çizerek, Küçük Menderes havzasının ziraî ihracat bölgesi ilan edilmesi gerektiğini söyledi. Doğan, yem bitkisi olarak yaygınlaşan silajlık mısırın çok su tüketimi sebebiyle yılda bir defa ekilmesi gerektiğini tabir ederek silajlık mısırda damla sulamanın mecburî hale getirilmesinin ve üreticinin bu manada desteklenmesinin değerini vurguladı. Doğan, ikinci eser silajlık mısır yerine sonbaharda arpa-buğday üzere eserlerin ekiminin yapılmasının da yem bitkisi gereksinimi açısından bir tahlil olabileceğini söz etti.

Küçük Menderes Stratejik Plan hazırlama grubundan Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bölümü’nden Prof. Dr. Yusuf Kurucu, iklim değişikliğine odaklı bütünleşik arazi idaresi bahisli sunumunda Küçük Menderes Havzasındaki toprak ve su kirliliği konusunda çarpıcı örnekler verdi. Kurucu, üretim planlamasının ehemmiyetini vurguladı.

Küçük Menderes havzasında üreticiye takviyelerinin sürdüğünü belirten İzmir Tarım ve Orman Vilayet Müdür Yardımcısı Dr. Fatih Kılıç, “Yer altı ve yer üstü su kaynaklarında büyük bir risk kelam konusu. Ölçü olarak da kalite olarak da riskli” diyerek suyun ölçüsünün azalmasının yanında kalitesinin düştüğüne dikkati çekerek mevcut suyun da kullanılamaz duruma gelebileceğini kaydetti. Çiftçilik ile uğraşacak genç nüfusa muhtaçlık duyulduğunu belirten Kılıç, Geleneğin tarımının sürdürülebilirlik, dijital, verimli, inovatif, izlenebilir ve sertifikalılıktan geçeceğini aktardı.

SULAMADA SAYAÇLI SİSTEMLE ÖLÇÜLEBİLİRLİK SAĞLANDI

Panelin ikinci oturumunda Küçük Menderes Havzasında Suyun Geleceği masaya yatırıldı. DSİ’de misyon yaptığı devirde havzadaki birçok sulama projesinde misyon alan Ziraat Yüksek Mühendisi Ahmet Tomar’ın modertörlüğünde yapılan oturumda bölgenin giderek azalan su kaynaklarına dikkat çekildi.

DSİ’de misyon yaptığı periyotta bölgedeki sulama projelerine dair deneyimlerini sayılar eşliğinde paylaşan Tomar, Beydağ Sulama Projesinin tarihçesi konusunda bilgiler verdi. Beydağ Barajı’ndan geçmiş yıllarda şimdi doluluk oranına gelmeden su bırakıldığını hatırlatan Tomar, bu durumun beraberinde getirdiği dertlerin tesirlerinin günümüze kadar geldiğini kaydetti.

Ödemiş Belediye Lider Yardımcısı ve Küçük Menderes Sulama Birliği eski Lideri Özay Kaptan, bir vakitler içerisinde balık tutulan ve yüzülebilen Küçük Menderes Nehri’nde canlılığın durma noktasına geldiğini vurguladı.

Küçük Menderes Sulama Birliği’nde vazife yaptıkları periyotta Beydağ Barajı’ndan ırmak yatağına su bırakılması uygulamasına hep karşı çıktıklarını hatırlatan Kaptan, bunun yanı sıra sulama projesindeki hidrantlara akıllı kartlı-sayaçlı sistem takılması için Birlik Meclisinde karar aldıklarını, lakin projenin tamamlanmamış olması sebebiyle DSİ’den olumlu kurum görüşü alamadıklarını belirtti.

Akıllı kartlı-sayaçlı sistemin baraj sulamalarında adil, tasarruflu ve toprakları koruyan bir sistem olduğunu anlatan Kaptan, Ödemiş Belediyesi olarak işletmesini yaptıkları Bademli Şehit Asteğmen Coşkun Kale Barajı’nda akıllı kartlı-sayaçlı sisteme geçiş ile birlikte sulama devrinin 1,5-2 aydan 6 aya yükseldiğini ve 10 bin dekarı aşkın alanda iki eser sulanmaya başladığını belirtti.

Tarım ve Orman Bakanlığı Milletlerarası Ziraî Araştırma ve Eğitim Merkezi’nden Ziraat Yüksek Mühendisi Şener Özçelik, sulama randımanı ve aktifliği üzerine bilgiler paylaştığı sunumunda damlama sulama projelerinde yapay zeka ve dijitalleşme ile birlikte artan verimliliğe dikkat çekti.

“ARITILMIŞ ATIK SULAR YENİ BİR KAYNAK OLABİLİR”

Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ziraî Yapılar ve Sulama Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şerafettin Aşık da Belediye Lideri Mehmet Eriş’e tarım ve su konusundaki hassaslığı ve bu kıymetli toplantıya mesken sahipliği yapması nedeniyle teşekkür etti.

Suyu toprakla direktörün ehemmiyetini vurgulayan Işık, suyla ilgili karamsar tablolar yerine tahlile odaklı olunması gerektiğini aktardı.

Atıksu arıtma tesislerinde arıtılan suların ziraî sulama açısından yeni bir kaynak olabileceğini söyleyen Işık, arıtılmış atıksuların tarımda kıymetlendirilmesi öncesi mikrobiyolojik istikametten kriterlerinin kesinlikle göz önüne alınması gerektiğini hatırlattı.

İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin de hazırlıklarını sürdüğü sulamanın istediği kalitede suyun arıtılması çalışmalarının tarihin akışının değiştirebileceğini kaydeden Işık, lokal idareler, üniversiteler ve ilgili kurumların işbirliği yapması durumunda Türkiye’de arıtılmış atıksuların yeni bir kaynak olarak ülkenin su bütçesine kazandırılabileceğini söyledi.

Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı